(1882-1941)
irl. pisarz piszący po angielsku; w1904 r. opuścił Irlandię, by osiedlić się ostatecznie wSzwajcarii (1918). Debiutował tomem poetyckim Muzyka kameralna (1907), który zawiera nostalgiczne utwory, pełne tęsknoty za ludźmi iirl. tradycją. Wopowiadaniach Dublińczycy (1914) przeciwstawia piękno ziemi zakłamaniu ipruderii tradycjonalnej obyczajowości Irlandii. Wl.1914-15 opubl. autobiograficzną powieść Portret artysty zczasów jego młodości, wktórej pojawia się postać Stephena Dedalusa, porte-parole autora. Wkolejnej powieści Ulisses (1922), modelowym przykładzie powieści psychologicznej, J. podjął dialog ztradycją: parodiował tradycyjne formy ang. narracji, style lit., odmiany idialekty jęz. ang. Mistrzowsko prowadził również partie monologu wewn. ( strumień świadomości), operując techniką, która wdużej mierze zbieżna była zosiągnięciami psychoanalizy ipsychoterapii. Był również autorem powieści Przebudzenie Finnegana (1939), próbując stworzyć wniej jęz. uniwersalny: wtopić wstruktury gramat. iskładn. j. ang. elementy leksyk. ifrazeol. wszystkich jęz. świata (także polszczyzny). Szukał wten sposób J. nowego systemu komunikacji. Odczytanie utworu jest wciąż niemożliwe dzięki podtekstom, metaforom, pastiszom, specyfice jęz. itechnice "strumienia świadomości". Tłumacz Ulissesa M. Słomczyński ogłosił na łamach "Literatury" (1975), że odnalazł klucz do rozszyfrowania tej powieści wstaroegipskim papirusie.
- Joyce James Augustine Aloysius, (1882-1941)
- JOYCE, James Augustine Aloysius...
- JAKUB, Pochodzenia hebrajskiego,...