staroirańska religia, której podstawą był kult najwyższego zbóstw Ahura-Mazdy (Ormuzda), mądrości absolutnej, boga dobra iświatła walczącego przy pomocy dobrych duchów (ameszaspentów) zbogiem zła iciemności Angra Mainju (Arymanem) posługującym się złymi duchami (dewami). Wtej walce bierze również udział człowiek
poprzez swoje uczynki. M. był podstawą formowania się kolejnych religii perskich, zasady tego kultu zapisane zostały wperskich tekstach religijnych, zktórych najważniejszym jest Awesta (VI w. p.n.e.)
- MAZDAIZM, dualistyczna religia...
- manicheizm, system rel.-filoz. stworzony...
- gnostycyzm, (gr.)