wznaczeniu mitycznym m. dotyczący starożytnej Arkadii; ewolucja toposu, wkulturze, lit. isztukach pięknych sięgając do m. odsłania wspólne miejsca ( loci communes) opowieści narracyjnej omitycznej krainie "wiecznej wiosny", synonimy: Edenu, Elizjum, Parnasu, Atlantydy, "wyspy szczęśliwej"; karierę lit. m. zawdzięcza Pauzaniaszowi, który wswej Wędrówce po Helladzie (160-180) obok opisu Attyki, Koryntu, Elidy, Beocji, zawarł wVIII księdze opis geografii izabytków Arkadii; mityczne dzieje Arkadii znalazły się wprzekazach wielu pisarzy antycznych, m.in. Hezjoda, Herodota, Lukrecjusza, Homera, Pindara, Owidiusza, Teokryta, Wergiliusza. Lit. antyczna stworzyła dwa obrazy Arkadii: Pauzaniasz kojarzył ją zprostym ludem pasterskim charakteryzującym się muzykalnością, kultem dla muzyki istarożytnym pochodzeniem; Teokryt, twórca poezji bukolicznej (sielankowej, idyllicznej) wykreował idealny świat pasterzy, żyjących włagodnym klimacie, wkraju obfitości izieloności; Wergiliusz nadał wBukolikach iGeorgikach ostateczny kształt lit. obrazowi, Arkadia zyskała znaczenie symboliczne, stała się krainą wymarzonego szczęścia, jedną zwielu utopii, jakie stworzyła ludzka wyobraźnia. Lit. europ. średniowiecza przerwała ciągłość tradycji arkadyjskiej, nawiązały do niej natomiast sztuka ilit. wł. renesansu (poeta F. Petrarka wBucolicorum Carmen, 1346). Przełomem stała się twórczość J. Sannazara, wktórego Arkadii (1502) oprócz motywów greckich pojawiła się wizja rodem zMetamorfoz Owidiusza, wizja aurea aetas ("złotego wieku"). Istniała też tradycja nawiązująca do bibl. wizji raju utraconego przez grzech pierwszych rodziców (Raj utracony J.Miltona). Wpol. poezji renesansowej m.a. odnaleźć można wopisie przyrody wWizerunku własnym żywota człowieka poczciwego M. Reja; sielski obraz życia ziemiańskiego na wsi wpoezji J.Kochanowskiego, m.in. we Fraszkach, Pieśniach czy przede wszystkim wbukolicznej Pieśni świętojańskiej oSobótce; uS.F. Klonowica wŻalach nagrobnych... (1585) świadomie nawiązujących do tradycji teokrytejskiej oraz wRoksolanii (1584), symbolicznym obrazie Rusi Czerwonej. Wbaroku (XVIIw.) wizja Sannazara znalazła wielu kontynuatorów inaśladowców, stałymi elementami lit. obrazu stały się idealizacja ojczyzny, melancholia, muzykalność mieszkańców Arkadii, motyw śmierci oraz dysonans między wzniosłością ałagodnością uczuć (głównie miłości), także między bujnością przyrody aludzkim nieszczęściem, cierpieniem ibólem (zbiór sielanek Roksolanki, to jest Ruskie panny Sz. Zimorowica, 1654). Kontynuował m.a. XVIII w. wlit. isztuce, np. J.J. Rousseau, twórca idei "powrotu do natury", wNowej Heloizie, Emilu czy wWyznaniach kreując obrazy idealnych krain, tworząc obok nich utopię przeszłości, wktórej jak wkonwencji sentymentalnej zamieszkują arystokraci przebrani wstroje pasterskie; wtradycji pol. autorem tematów arkadyjskich był K. Brodziński wpoematach ziemiańskich: Pieśń rolników iWiesław, nawiązujących do tradycji gr. bukoliki iidylli, wyrażających naturalną tęsknotę człowieka do "wieku złotego", do wartości moralnych. Idylliczne miejsce znalazło się także wPanu Tadeuszu A. Mickiewicza, "Arkadii kraju lat dziecinnych" kreującym m.a. wsposób nowożytny jako topos pocieszenia.
- poezja arkadyjska, typ lit. pastoralnej;...
- mit, (gr. mthos = opowieść)...
- CARMENTA, w mit. rzym. arkadyjska...