kierunek warchitekturze isztukach użytkowych nawiązujący do gotyku, ukształtowany pod wpływem historyzmu iromantycznego nawiązywania do sztuki gotyckiej. Warchitekturze występował już od XVI w., np. kościoły jezuickie wNadrenii, wAnglii (gdzie budownictwo gotyckie nigdy nie wygasło), jako naturalne przedłużenie gotyku. WEuropie rozwinął się pod wpływem powieści gotyckiej ibadań nad sztuką średniowieczną, początkowo warchitekturze wiejskiej, np. Strawberry Hill wAnglii (1750), ipawilonach wparkach krajobrazowych, np. Domek Gotycki wPuławach (1809). WXIX w. znalazł szerokie zastosowanie warchitekturze gmachów użyteczności publicznej, czego dowodem liczne kościoły wcałej Europie, np. Votiv Kirche wWiedniu (największy wEuropie), neogotycka katedra wTruro wAnglii, klasztor St. Blasien wSchwarzwaldzie, Friedrichwerdersche Kirche (arch. K.F. Schinkel), oraz ang. budowle np. wNesh, wBaltimore. Cechą charakterystyczną budowli są uproszczone gotyckie portale, okna, strzeliste wieże (często również wnowoczesnych budowlach). N. był popularny także wgrafice użytkowej oraz wdekoratorstwie, np. modne wepoce wiktoriańskiej wnętrza imeble gotyckie. WXIX w. wystąpiły wposzczególnych krajach silne wpływy narodowościowe, co ujawniło się również wstylistyce neogotyckiej, np. styl Tudorów wAnglii (Parlament wLondynie), wPolsce tzw. gotyk nadwiślański. WEuropie Środkowej modne były rezydencje neogotyckie m.in. wKamieńcu Ząbkowickim iw Kórniku (wybudowane przez Schinkla). We Francji n. wyraził się przede wszystkim wpracach konserwatorskich, zakrojonych na wielką skalę (m.in. katedr wParyżu, Chartres, Amiens, miasta Carcassonne) kierowanych przede wszystkim przez E.E. Viollet-Le-Duca.
neogotyk
Słownik języka polskiego