owogeneza
proces tworzenia się i dojrzewania żeńskich komórek rozrodczych (jaj) u człowieka i zwierząt; zachodzi w żeńskich gonadach płciowych (zw. jajnikami); w pierwszej fazie o. z pierwotnych komórek rozrodczych powstają tzw. oogonia, które przechodzą intensywne podziały mitotyczne (mitoza); ostatnie pokolenie oogoniów przekształca się w tzw. oocyty, ulegające następnie podziałom mejotycznym (mejoza); w wyniku tych procesów tworzy się dojrzała komórka jajowa, o haploidalnej liczbie chromosomów i 2 ciałka kierunkowe; istotne znaczenie ma profaza pierwszego podziału mejotycznego (długotrwała - u niektórych gat. ssaków do kilkunastu lat) - oocyty zwiększają wówczas swoje rozmiary na skutek gromadzenia materiałów zapasowych (żółtka), a w formie tzw. informosomów przekazywana jest informacja rozwojowa; oocyty są zazwyczaj osłonięte komórkami somatycznymi tworzącymi tzw. pęcherzyki jajnikowe; uwolnienie jaja z pęcherzyka i wydalenie z jajnika do jajowodu następuje w procesie jajeczkowania; ostateczne dojrzewanie komórki jajowej zachodzi po wniknięciu do niej plemnika.