przeciwieństwo samotnych eremitów i anachoretów; zakonnicy realizujący ideały ewangeliczne żyjąc we wspólnocie, według określonej reguły, pod kierownictwem opata; za twórcę cenobityzmu uchodzi św. Pachomiusz (zm. 346), którego trudności życia pustelniczego zainspirowały do zorganizowania wspólnoty mnichów (Coenobia), gdzie podstawą wspólnoty była praca, traktowana jako obowiązek niezbędny dla zapewnienia jej materialnej niezależności (a nie tylko jako umartwienie); formy życia cenobickiego zostały zmodyfikowane przez bazylianów, benedyktynów i kartuzów.
PROTESTANTYZM, MONASTYCYZM