Pochodzenia starosłowiańskiego, oznacza: bardzo sławny lub ten, który ma zdobyć większą sławę. W Polsce używane od IX wieku w formach Bolech, Bolek, Bolk, Bolko, Bolesław, Bolesta, Boncel, Bosław. Imię Bolesław nosiło 33 panujących książąt z krwi Piasta. Upowszechnione dopiero w XIX i XX wieku. ZDROBNIENIA: Bolech, Boleczek, Bolek, Bolko, Boleś, Bolo, Boluś. OBCE FORMY: Boleslas (ang., fr.), Boleslaus, Bunzel (niem.), Boleslao (hiszp., wł.), Boleslav (połud.-słow), Boleslovas, Boleslavas, Balys, Bolius (litew.), Boleszló (węg.). Forma żeńska: Bolesława.
NAZWISKA:
Bolech, Bolechowski, Bolecki, Bolek, Bolesławski, Bolesta, Bunzel (niem.).
ZNANE POSTACIE:
Imię Bolesław było bardzo popularne wśród książąt dynastii Piastów. Bolesław Chrobry, król pol. (967–17 VI 1025). Bolesław II Śmiały, król pol. (ok. 1042– IV 1082). Bolesław III Krzywousty, książę pol. (20 VIII 1085–28 X 1138). Bolesław Wstydliwy, król pol. (21 VI 1226–7 XII 1279). Bolesław Prus, właśc. Aleksander Głowacki, pisarz pol. (20 VIII 1847–19 V 1912). Bolesław Czerwieński, poeta pol. (3 IV 1851–3 IV 1888). Bolesław Szarecki, pol. lekarz, generał (1874–1960). Bolesław Hryniewiecki, pol. botanik (20 II 1875–13 II 1963). Bolesław Leśmian, pierw. Bolesław Lesman, poeta pol. (22 I 1877–5 XI 1937). Bolesław Gorczyński, pol. dramaturg (26 II 1880–6 IX 1944). Bolesław Ignacy Florian Długoszowski-Wieniawa, generał pol. (22 VII 1881–1 VII 1942). Bolesław Wallek-Walewski, kompozytor pol. (1885–1944). Bolesław Mierzejewski, aktor pol. (7 X 1887–7 X 1980). Bolesław Bierut, pol. działacz komunist. (18 IV 1892–12 III 1956). Bolesław Cybis, malarz pol. (6 VI 1895–30 V 1957). Bolesław Szabelski, kompozytor pol. (1896–1979). Bolesław Miciński, filozof pol. (23 IV 1911–30 V 1943). Bolesław Michałek, pol. scenarzysta, krytyk filmowy (12 VI 1925–29 VIII 1997). Bolesław Bartoszewicz, publicysta pol. (ur. 1927). Bolesław Fac, pisarz pol. (9 II 1929–12 I 2000). Bolesław Faron, pol. historyk lit. (ur. 1937).
BOHATEROWIE SZTUKI:
Bolesław Śmiały, król pol., był bohaterem legend i utworów literackich, m.in. Bolesławiada W. Gleissenberga, Król-Duch J. Słowackiego, Bolesław Śmiały S. Wyspiańskiego itd. Bolesław Topolski z opowieści E. Orzeszkowej Na prowincji. Bolesław z opowiadania J. Iwaszkiewicza Brzezina (1933). Bolesław Zaremba z powieści W. Berenta Ozimina (1911). Bolesław Stępień z opowiadania Prawdziwy koniec wielkiej wojny J. Zawieyskiego.
NA EKRANIE:
Film Bolesław Śmiały w reż. W. Lesiewicza (1971), rolę króla Bolesława odtwarzał Ignacy Gogolewski. Ekranizacja Brzeziny w reż. A. Wajdy (1970).
PRZYSLOWIA:
Bolesław Krzywousty narobił z Niemców kapusty.Bolesław Chrobry dla złych był surowy, a dla wszystkich dobry.
W POEZJI:
Tu, za lasem, za stawem,Błyszczą mych zamków ściany,Mąż z królem BolesławemPoszedł na Kijowiany.Adam Mickiewicz, „Lilije”I ksiądz rzekł: – Niechaj królewskim cierpieniemBędzie ochrzczony ten duch nieśmiertelnyI niech mu sławy ból będzie imieniem,A tą boleścią niechaj będzie dzielny!Juliusz Słowacki, „Król Duch” (wiersz odnosi się do imienia króla Bolesława)
- BOLESŁAWA, Żeńska forma imienia...
- Bolesław Kędzierzawy, panowanie Bolesława...
- Bolesław Śmiały, panowanie Bolesława...