Pochodzenia hebrajskiego, od słowa taddai (odważny, mądry), lub aramejskiego, od słowa thad-daj (mężczyzna o szerokim torsie). W Polsce notowane od XIII wieku, również jako Tadaj, Tadej, Tadzik, Thaddaeus. Na wschodzie występuje w formie Fadej. ZDROBNIENIA: Tadek, Tadzik, Tadzio, Tadeuszek. OBCE FORMY: Thaddaeus, Taddaeus (łac.), Thaddeus (ang.), Thaddäus, Thadde (niem.), Thadde (fr.), Tadeo (hiszp.), Taddeo (wł.), Fadej, Tadeuš (ros.), Tadeáš (czes., słowac.), Tadija, Tadej, Tado (połud.-słow.).
NAZWISKA:
Fadajewski, Fadasiewicz, Fadasiński, Fadejew, Fadulski, Fadurski, Fadysiak, Fadziejew, Fadziejewicz, Fadziejow, Fadziewicz, Tadaj, Tadajczyk, Tadaniewicz, Tadanowicz, Tadasiewicz, Tadaszak, Tadaszczak, Tadaszyk, Tadea, Tadej, Tadejewski, Tadejski, Tadek, Tadelewicz, Tadelis, Tadeus, Tadeniewicz, Tadeusiak, Tadeusiewicz, Tadeuszak, Tadeuszczak, Tadeuszewski, Tadeuszyk, Tadewicz, Tadlewski, Tadlicki, Tadowski, Taduch, Tadulewicz, Tadusz, Taduszewski, Tadych, Tadyj, Tadyniewicz, Tadysz, Tadyszek, Taduszewski, Tadziak, Tadzik, Tadzikowski.
PATRON:
Tadeusz, pierwotne imię Judy Apostoła, brata Jakuba. Św. Juda Tadeusz przebywał w Libanie, potem w Persji, gdzie poniósł śmierć męczeńską. Patron w sprawach beznadziejnych. (Wspomnienie 28 października).
ZNANE POSTACIE:
Tadeusz Andrzej Bonawentura Kościuszko, przywódca polskiego powstania (4 II 1746–15 X 1817). Tadeusz Czacki, pol. historyk, działacz oświatowy (28 VIII 1765–15 X 1817). Tadeusz Brodowski, malarz pol. (1821–1848). Tadeusz Miciński, poeta i dramatopisarz pol. (9 XI 1873–1918). Tadeusz Rittner, pol. dramatopisarz (31 V 1873–19 IV 1921).Tadeusz Boy Żeleński, pisarz pol. (21 XII 1874–3 VII 1941). Tadeusz Łada Noskowski, malarz pol. (ur. 1876). Tadeusz Makowski, malarz pol. (29 I 1882–1 XI 1932). Tadeusz Kotarbiński, pol. filozof, twórca prakseologii (31 III 1886–3 X 1981). Tadeusz Hipolit Czeżowski, pol. filozof i teoretyk nauki (26 VII 1889–28 III 1981). Tadeusz Ociepka, pol. malarz prymitywista (ur. 1891). Tadeusz Peiper, pol. poeta, eseista (3 V 1891–10 XI 1969). Tadeusz Pełczyński, pol. generał, zastępca komend. AK (14 II 1892–3 I 1985). Tadeusz Gronowski, pol. grafik i malarz (5 X 1894–20 II 1990). Tadeusz Cieślewski (syn), pol. grafik (17 IV 1895– VIII 1944). Tadeusz Sygietyński, kompozytor, twórca zespołu „Mazowsze” (1896–1955). Tadeusz Szeligowski, kompozytor pol. (1896–1963). Tadeusz Reichstein, szwajc. biochemik, laureat Nagrody Nobla (20 VII 1897–1 VIII 1996). Tadeusz Piotr Potworowski, malarz pol. (14 VII 1898–24 IV 1962). Tadeusz Bocheński, pierwszy spiker Polskiego Radia (1900–1968). Tadeusz Manteuffel, pol. historyk, mediewista (5 III 1902–22 IX 1970). Tadeusz Breza, pisarz pol. (31 XII 1905–19 V 1970). Tadeusz Kondrat, aktor pol. (8 IV 1908–19 VI 1994). Tadeusz Wittlin, satyryk pol. (19 VI 1909–1998). Tadeusz Fijewski, aktor pol. (14 VII 1911–12 XI 1978). Tadeusz Kantor, pol. reżyser, twórca teatralny, malarz (6 IV 1915–8 XII 1990). Tadeusz Hołuj, pisarz pol. (23 XI 1916–23 X 1985). Tadeusz Brzozowski, malarz pol. (1 XI 1918–13 IV 1987). Tadeusz Różewicz, poeta pol. (ur. 21 X 1921). Tadeusz Barucki, architekt pol. (ur. 1922). Tadeusz Borowski, pisarz pol. (12 XI 1922–3 VII 1951). Tadeusz Gajcy, poeta pol. (8 II 1922–20 VIII 1944). Tadeusz Maklakiewicz, kompozytor pol. (1922–1996). Tadeusz Kubiak, poeta pol. (16 V 1924–3 VI 1979). Tadeusz Minc, pol. reżyser teatralny (4 II 1924–22 II 1992). Tadeusz Baszynski, pol. fizjolog roślin (ur. 1926). Tadeusz Drewnowski, pisarz pol. (ur. 1 XII 1926). Tadeusz Grabowski, pisarz pol. (ur. 1926). Tadeusz Janczar, aktor pol. (25 IV 1926–31 X 1997). Tadeusz Kobyłka, grafik pol. (ur. 1926). Tadeusz Konwicki, pol. pisarz i reżyser filmowy (ur. 22 VI 1926). Tadeusz Majewski, pierwszy biskup Kościo‚a Polskokatolickiego w RP (ur. 1926). Tadeusz Pluciński, aktor pol. (ur. 1926). Tadeusz de Virion, adwokat pol. (ur. 1926). Tadeusz Chmielewski, pol. reżyser filmowy (ur. 7 VI 1927). Tadeusz Grabowski, ekonomista pol. (ur. 1927). Tadeusz Łomnicki, aktor pol. (18 VII 1927–22 II 1992). Tadeusz Mazowiecki, pol. polityk (ur. 18 IV 1927). Tadeusz Polak, pol. konserwator zabytków (ur. 1927). Tadeusz Baird, kompozytor pol. (26 VII 1928–2 IX 1981). Tadeusz Dominik, malarz pol. (ur. 14 I 1928). Tadeusz Śliwiak, poeta pol. (23 I 1928–5 XII 1994). Tadeusz Jan Grabowski, grafik pol. (ur. 1929). Tadeusz Nowak, pisarz pol. (11 XI 1930–10 VIII 1991). Tadeusz Biliński, polityk, profesor budown. (ur. 1932). Tadeusz Białecki, historyk pol. (ur. 1933). Tadeusz Kijonka, pisarz pol. (ur. 1936). Tadeusz Maksymilian Jackowski, pol. artysta plastyk (ur. 1936). Tadeusz Mocarski, pisarz pol. (ur. 1943). Tadeusz Iwiński, polityk pol. (ur. 1944). Tadeusz Syryjczyk, polityk pol. (ur. 1948). Tadeusz Drozda, satyryk pol. (ur. 1949).
BOHATEROWIE SZTUKI:
Tadeusz Soplica, tytułowy bohater poematu Pan Tadeusz A. Mickiewicza (1834). Tadeusz Mieniewski z powieści Czarne skrzydła i Mateusz Bigda J. Kadena-Bandrowskiego (1928–29). Tadzio z opowiadania Śmierć w Wenecji T. Manna (1913). Tadek z tomu opowiadań Pożegnanie z Marią T. Borowskiego (1948).
NA EKRANIE:
Ekranizacja pow. Czarne skrzydła w reż. E. i Cz. Petelskich (1962), rolę Tadeusza grał Stanisław Niwiński. Ekranizacja Pana Tadeusza A. Mickiewicza, w roli tytułowej wystąpił Michał Żebrowski.
AFORYZM:
Na funkcji,Albo na etacie,Wszędzie dziś Tadeuszy macie.Więc udowadniać Wam nie muszę,Że są potrzebni Tadeusze.(...)W szkole, w zakładzie, w domu, w biurzeTadeusz ma znaczenie duże.Szczególnie kiedyma takie hobby,Że „na zastępstwie” za nas coś robi.Jerzy Ludwik Kern
W POEZJI:
Nie potrafi usidlić kobiety ani zdobić jej podstępem lub siłą,nieraz lata całe żyje z jędzą bez urody, niechlujną, niemiłą;nie potrafi się podobać w salonie, za to błyszczy wśród uczonych,mężów wojny,ulubiony wielce od przyjaciół: bystry, czujny, pracowity, hojny.(...)Dobrym także bywa pedagogiem, dobrym sędzią, lecz nie dosyć na tem,bo gdy inne zawiodą profesje, może także być wybitnym katem.Kazimiera Iłłakowiczówna, „Tadeusz”
PRZYSLOWIA:
Po świętym Tadeuszu,trzeba chodzić w kapeluszu.(związane ze świętem 28 października)Nauczę ja cię śpiewać Tadeusza!(dam ci się w znaki!)
TADEUSZ
Wielka księga imion