(Trypanosomaidae)
rodzina pierwotniaków; pasożyty kręgowców, licznych owadów i roślin; ciało wrzecionowate, niekiedy kuliste lub owalne; posiadają pęcherzykowate jądro, kinetoplast, ciałko podstawowe wici; brak gęby i wodniczek tętniących; wyróżnia się rodzaj Trypanosoma - pasożytujący w osoczu krwi zwierząt kręgowych i człowieka; poruszają się za pomocą wici; zarażenie T. odbywa się przez drugiego żywiciela, którym są różne gat. much (z wyjątkiem ś. zarazy stadniczej, którym zarażenie się następuje bezpośrednio przy kopulacji); m.in. świdrowiec gambijski (Trypanosoma gambiense) - przenoszony na człowieka przez muchę tse-tse; po ukłuciu przez muchę dostaje się do układu krwionośnego, a następnie do płynu mózgowo-rdzeniowego; wywołuje chorobę zw. śpiączką afrykańską, z reguły śmiertelną; podobny, lecz jeszcze groźniejszy jest spotykany w Rodezji i Mozambiku ś. rodezyjski (Trypanosoma rhodesiense); ś. Evansa (Trypanosoma evansi) - żyje w płynach ustrojowych zarażonych koni i bydła; przenoszony przez owady z rodziny bąków; spotykany gł. w klimacie gorącym; ś. nagany (Trypanosoma brucei) - powoduje ostrą chorobę w przebiegu podobną do śpiączki u człowieka, zw. naganą (gł. u świń, psów, wielbłądów, owiec i kóz); przenoszony przez muchy tse-tse i bąki z rodzaju Tabanus.