drzewko iglaste (świerk, jodła lub coraz częściej sosna) albo jego imitacja z tworzywa sztucznego, ustawiane i przyozdabiane na Boże Narodzenie i Nowy Rok w mieszkaniach i miejscach publicznych; w starożytności Rzymianie wieszali w domach jemiołę, bluszcz lub laur dla uczczenia święta Saturna (boga urodzaju); podobnie Germanie już w VII w. umieszczali gałęzie jodłowe u drzwi i pod sufitem, by broniły ich przed chorobą, złymi duchami, piorunami; zwyczaj stawiania drzewka na Boże Narodzenie pochodzi z Niemiec, opisany po raz pierwszy 1419, kiedy to Bractwo Czeladników Piekarskich z Fryburga ustawiło choinkę w szpitalu Św. Ducha, ozdabiając ją owocami, opłatkami, piernikami, pomalowanymi orzechami, zabawkami z papieru itp.; w malarstwie pierwszy utrwalił choinkę Lucas Cranach Starszy (1501); w regionie alpejskim ozdabiano też bakaliami jabłonie, które miały w ten sposób "zakwitnąć" 24 grudnia, przypominając wiernym o grzechu pierworodnym popełnionym w raju; w Polsce zwyczaj stawiania choinki upowszechnił się w pocz. XIX w.; w wigilię przystrajano domy i obory podłaźniczkami (iglastymi drzewkami, z uciętym wierzchołkiem, przybranymi owocami i orzechami), by chronić mieszkańców przed złymi urokami i mocami, zaś w izbach stawiano snopy zboża; Kościół długo pozostawał niechętny temu obyczajowi, niemniej już 1851 gazety informowały, że "pociąg z drzewkami z g. Harzu i Turyngii przyjedzie w dniu..., o godzinie...", zaś wspólne przygotowywanie ozdób było również składnikiem życia zbiorowego na wsiach i wielu domach w mieście; od 1880 znane są ozdoby choinkowe w dzisiejszym kształcie (wtedy umieścił je w swej ofercie sklep Woolworths) ; pionierem świateł choinkowych, na początku w postaci świeczek, według tradycji był Marcin Luter (światełka elektryczne pojawiły się 1882); pierwszą udekorowaną ozdobami i światłami choinkę ustawił 1923 przed Białym Domem w Waszyngtonie prezydent Calvin Coolidge; tradycyjnie polską ch. ustawia się i stroi w wigilię Bożego Narodzenia, a usuwa przed świętem Matki Boskiej Gromnicznej (2 II); w krajach o innej tradycji rel. (np. poradzieckich) jest to obyczaj związany z Nowym Rokiem.
- choinka, nie zdążyć kupić...
- choinka, „dziewczyna, która...
- spadłeś z choinki, ‘jesteś niezorientowany’...