nazwa obejmująca dwie rodziny waleni z podrzędu fiszbinowców: w. fałdowce czyli płetwale (Balaenopteridae) i w. gładkoskóre czyli wale (Balaenidae); pierwsza rodzina obejmuje 6, druga 3 gat.; do w. zaliczane są także kaszaloty z rzędu zębowców; w. to największe zwierzęta świata dł. 6-33 m: płetwal błękitny osiąga 33 m, waży ok. 130-150 ton (sama warstwa podskórnego tłuszczu to 50 t; język 3 t, serce 0,7 t); wszystkie mają ogromne głowy i jamy gębowe; z górnej szczęki zwisają im fałdy fiszbinu (zrogowaciałe fałdy błony śluzowej podniebienia), u płetwali krótkie i sztywne, u wali długie i giętkie (u w. grenlandzkiego do 5 m); wszystkie odżywiają się zasysając wodę do swoich ogromnych paszcz (fałdy na podgardlu umożliwiają płetwalom zwiększenie wielkości jamy gębowej), następnie odcedzają ją za pomocą fiszbinów i zjadają pozostałe po odfiltrowaniu drobne skorupiaki (m.in. kryl); u płetwali podgardle i brzuch pokryte głębokimi bruzdami, u wali gładkie; płetwa grzbietowa tylko u płetwali; wale pływają wolno (do 10 km/godz.), martwe unoszą się na pow. wody; płetwale pływają szybko (sejwal nawet do 50 km/godz.), martwe toną; w. mają 2 otwory nozdrzy, którymi podczas wydechu wyrzucają fontannę wody i gazów (u płetwala błękitnego może ona dochodzić do 8 m wys.); gł. narządem ruchu jest olbrzymia płetwa ogonowa; w. świetnie nurkują - gładkoskóre są w stanie przebywać pod wodą do 1 godz., kaszaloty mogą nurkować na głębokość 1500 m; płetwale wyst. w morzach na całym świecie (w wielu regionach zostały już wytępione), wale na płd. Atlantyku i Pacyfiku; do rodziny fałdowców należą: płetwal błękitny, finwal, sejwal, długopłetwiec, płetwal karłowaty (do 11 m, wyst. również na Bałtyku); do gładkoskórych należą m.in. w. grenlandzki (największy z wali - do 20 m) i biskajski (ok. 14-17 m, 40-50 t); wszystkie w. były intensywnie poławiane (wielorybnictwo); ob. wale są pod ścisłą ochroną, a podstawą ograniczonych polowań wielorybników pozostały płetwale.
ESKIMOSI, WIELORYBNICTWO, ARKTYKA, KANU, DŁUGOPŁETWIEC, TRAN, LINNÉ, FINWAL
- WIELORYBY GŁADKOSKÓRE, .
- WALE, wieloryby gładkoskóre...
- WALE, miejscowość w , powiat...