położone w zach. Polsce, przy granicy z Niemcami; pow. 13 984 km2 (jedno z trzech najmniejszych); 1 mln mieszk. (1999); słabo zaludnione, 73 osoby na km2 (średnia krajowa 124); zurbanizowanie lekko powyżej przeciętnej, 64,8% ludności zamieszkuje miasta (w kraju 61,9%), najw. miasta: Gorzów Wielkopolski (126 tys. mieszk.), Zielona Góra (118 tys. mieszk.), Nowa Sól, Świebodzin, Żary, Międzyrzecz, Słubice, Żagań, Gubin, Kostrzyn; utworzone 1 I 1999 z województw: zielonogórskiego, większej części gorzowskiego oraz skrawka leszczyńskiego, pokrywa się w znacznym stopniu z dawnym woj. zielonogórskim (istniejącym do 1975); siedziba wojewody w Gorzowie Wielkopolskim, sejmiku samorządowego w Zielonej Górze; pod względem adm. dzieli się na 11 powiatów ziemskich (gorzowski, krośnieński, międzyrzecki, nowosolski, słubicki, strzelecko-drezdenecki, sulęciński, świebodziński, zielonogórski, żagański, żarski), 2 miasta na prawach powiatów grodzkich (Gorzów Wielkopolski i Zielona Góra) oraz 83 gminy. Ukształtowanie pow. urozmaicone, na północy Równina Gorzowska i Kotlina Gorzowska z Puszczą Notecką; w środku Pojezierze Lubuskie z silnie pofałdowanym Pojezierzem Łagowskim i Bruzdą Zbąszyńską (głęboka dolina Obry) oraz skrawki Pojezierza Wielkopolskiego i Sławskiego; na południu Obniżenie Milicko-Głogowskie i wzgórza Wału Trzebnickiego, z najw. wzniesieniem koło Żar (wys. 227 m); całość terytorium leży w dorzeczu Odry, gł. rzeki Odra, Nysa Łużycka, Bóbr, Warta z Notecią i Obrą; we wsch. i środk. części liczne jez. polodowcowe (rynnowe), najw. Sławskie (8,3 km2), Osiek, Niesłysz (Łagowskie); sztuczne zbiorniki na Bobrze i Obrze; gleby nisko i średnio urodzajne; lasy zajmują 48,8% pow. wojewodztwa (najwyższe zalesienie w Polsce); dominuje drzewostan iglasty, gł. sosny; najw. kompleksy leśne to część Puszczy Noteckiej, Bory Zielonogórskie, Puszcza Rzepińska, część Puszczy Drawskiej, Gorzowskiej i Borów Dolnośląskich; na terenie woj. znajdują się fragmenty Nar. Parku Drawieńskiego, duży rezerwat ptactwa wodnego Słońsk (u ujścia Warty do Odry), 3 parki krajobrazowe, ok. 50 rezerwatów przyrody; klimat łagodny o cechach morskich; niewielka amplituda wahań temperatury, lato długie i najcieplejsze w Polsce, zima krótka i łagodna (pokrywa śnieżna utrzymuje się do 50 dni); średnia roczna temp. ponad 8oC; roczna suma opadów 500-650 mm; emisja pyłów i gazów niewielka, oczyszcza się tylko 67,8% ścieków komunalnych i przemysłowych (w realizacji wspólne programy pol.-niem., dzięki którym czystość wód powinna ulec poprawie), gospodarczo region średnio rozwinięty, o charakterze przemysłowo-rolniczym; przem. gł. drzewny (tartaczny, meblarski), spożywczy (winiarski, spirytusowy, młynarski, mięsny), chem., włókiennniczy, odzieżowy, papierniczy, mat. budowlanych, maszynowy, elektrotechn., szklarski; najw. przedsiębiorstwa: Polmos (wódki) i Zastal (wagony kolejowe) w Zielonej Górze, Stilon (włókna sztuczne) w Gorzowie, Kronopol (płyty wiórowe) w Żarach; bogactwa mineralne rozproszone, niewielkie wydobycie ropy naft. i gazu ziemnego, węgla brunatnego, torfu, piasków budowlanych, iłów, żwirów, gliny; duża dynamika restrukturyzacji, na linii Kostrzyń-Słubice specjalna strefa ekon.; spore inwestycje zagr., zwł. niemieckie (m.in. Volkswagen, Trebruk AB, Krono, Rockwool), dwa Euroregiony (Sprewa-Nysa-Bóbr i Pro Europa Viadrina); rozwinięty handel przygraniczny. Rolnictwo mniejszego znaczenia, użytki rolne zajmują 39,8% pow. województwa, z czego 56% znajduje się w rękach prywatnych (najmniej w Polsce); uprawa żyta, pszenicy, jęczmienia, ziemniaków, rzepaku, buraków cukrowych; plony przeważnie poniżej średniej krajowej; hodowla trzody chlewnej, bydła i drobiu; spore znaczenie gospodarki leśnej. Dobrze rozwinięta sieć komunikacyjna, przez woj. biegnie szereg połączeń tranzytowych - kolejowych (Berlin-Warszawa-Moskwa, Berlin-Gdańsk, kraje skandynawskie-Adriatyk, Szczecin-Katowice-Wrocław) i drogowych (Berlin-Warszawa, Świnoujście-Praga); w planach budowa na terenie woj.l. odcinków autostrad Berlin-Warszawa, Szczecin-Wrocław-Katowice; na Odrze żegluga towarowa; kilka przejść granicznych do Niemiec, m.in. w Świecku, Słubicach, Gubinie, Kostrzynie, Olszynie; pod Babimostem port lotniczy. Rolę centrum nauk. i kult. pełnią Zielona Góra i Gorzów Wielkopolski; 6 wyższych uczelni, politechnika i akad. pedagogiczna w Zielonej Górze, AWF w Gorzowie Wielkopolskim, w Słubicach filia Uniw. Eur. "Viadrina" z Frankfurtu nad Odrą. Spore walory turystyczne związane z kompleksami leśnymi i jeziorami, popularne zwł. Pojezierze Łagowskie oraz szlaki turystyki wodnej na Obrze, Warcie, Drawie; dobre warunki dla myślistwa i sportów jeździeckich; z obiektów zabytkowych na uwagę zasługują budowle sakralne w Gorzowie Wielkopolskim, Lubsku, Żaganiu, Świebodzinie, zamki w Łagowie, Międzyrzeczu, Kożuchowie, mury miejskie w Strzelcach Krajeńskich i Kostrzynie, zespoły pałacowo-parkowe w Żaganiu, Żarach, Słońsku, Brodach; na południe od Międzyrzecza najw. zespół fortyfikacyjny z czasów II woj. świat. z labiryntem podziemnych korytarzy, w których znajduje się rezerwat nietoperzy.
- POLSKA. PODZIAŁ TERYTORIALNY, terytorium P. dzieli...
- BEZROBOCIE, zjawisko braku zarobkowej...
- obszar negocjacyjny nr 4, Swobodny przepływ kapitału, – prawodawstwo Unii...