New York
stan w płn.-wsch. części USA, między Wielkimi Jeziorami (Erie i Ontario) a O. Atlantyckim, na płn. graniczy z Kanadą; 127,2 tys. km2, 18,2 mln mieszk. (2001) w tym 16% Murzynów; stol. Albany; gł. miasta: Nowy Jork (skupia ok. 90% mieszk. stanu), Buffalo, Rochester; pow. wyżynna i górzysta (łańcuchy górskie Catskill i Adirondack należące do Appalachów), nad oceanem, wzdłuż rz. Hudson i nad jez. Ontario niziny; gł. rz. Hudson, liczne jeziora, rozległe lasy (na płn.). Gospodarka stanu oparta na doskonale rozwiniętym przemyśle (1. miejsce w USA pod względem wartości produktu), gł. poligraficznym, odzieżowym, maszynowym, elektrotechn., elektronicznym, środków transportu, spoż.; zakłady ulokowane w rejonie miasta Nowy Jork oraz wzdłuż rz. Hudson (aglomeracja Albany-Schenectady-Troy) i jez. Ontario; hodowla bydła mlecznego, sadownictwo, warzywnictwo, rybołówstwo; w mieście Nowy Jork największy port morski USA, rozwinięta sieć żeglugi śródlądowej; region turystyczny (wodospad Niagara). Obszar zamieszkany pierwotnie przez plemiona indiańskie (Irokezi); 1524 odkryty przez G. Verrazana, 1609 przez Hudsona; od 1614 holenderska faktoria na wyspie Manhattan, od 1624 w składzie hol. kolonii Nowe Niderlandy pod zarządem Kompanii Zachodnioindyjskiej; od 1625 gł. ośr. był Nowy Amsterdam (ob. miasto Nowy Jork); 1664 tereny N.J. zajęli Anglicy, ustanawiając swoją kolonię; w 2. poł. XVII w. wydzielono z niej kolonie Pensylwania i New Jersey, od 1788 stan w składzie Unii; od początku XIX w. intensywny rozwój gospodarczy, duża emigracja z Europy (m.in. z Polski).