kraina historyczna w płn.-zach. Afryce (ob. na terytorium Algierii) między Mauretanią a posiadłościami Kartaginy; rdzenną ludność N. stanowiły pasterskie plemiona berberyjskie zwane przez Rzymian Numidami (od nomádes = koczownicy); w 2. poł. III w. p.n.e. zrzeszone w dwa królestwa: wschodnie - Masesyliów - rządzone przez Syfaksa oraz zachodnie - Masyliów - pod rządami Masynissy, który 201 p.n.e. dokonał połączenia obu państw; w wojnie z Rzymem (111-105 p.n.e.) wnuk Masynissy, Jugurta, poniósł klęskę, co spowodowało utratę przez N. części posiadłości na rzecz Mauretanii; w wojnie Pompejusza z Cezarem N. poparła tego pierwszego, co doprowadziło do utraty jej niepodległości i włączenia do imperium rzymskiego jako prowincji o nazwie Africa Nova (46 p.n.e.); kilkanaście lat później stała się częścią prowincji Africa. W okresie Cesarstwa N. osiągnęła wysoki poziom rozwoju cywilizacyjnego (rozwinięty handel, przemysł, rolnictwo); w V w. najechana i zniszczona przez Wandalów przemieszczających się z Płw. Iberyjskiego, została wcielona do ich królestwa; w VII w. wraz z resztą Afryki płn. podbita przez Arabów.
- MARIAN I JAKUB, święci (?-259)
- Apulejusz, Lucius Apuleius, (ok.125-ok.180)
- MARIAN I JAKUB, (?-259)