do 1893 Dyneburg, 1893-1917 Dwinsk, pol. Dźwińsk
miasto w płd.-wsch. Łotwie, nad Dźwiną, w pobliżu granicy z Litwą i Białorusią; 111 tys. mieszk. (2003), najw. po stolicy m. kraju; produkcja włókien syntetycznych, motorowerów, przem. maszyn., metalowy, materiałów bud., mięsny, mleczarski, meblowy, obuwniczy, zakłady naprawcze lokomotyw, wagonów i samochodów; wyższa szkoła pedagogiczna. Zał. 1278 jako twierdza Zakonu Kawalerów Mieczowych, punkt wypadowy przeciwko ziemiom ruskim i litewskim; 1559-1772 w pol. Inflantach, 1569 przyłączony do Korony; w XVII w. rozwój gosp., siedziba biskupa i wojewody; od 1677 stol. województwa inflanckiego; od 1772 w zaborze ros.; w XIX w. przekształcony w twierdzę, centrum handlu i przem.; od 1918 w Radzieckiej Republice Łotwy; w czasie wojny pol.-bolszewickiej zdobyty przez wojska pol. pod dowództwem E. Rydza-Śmigłego (I 1920); 1920-40 w Łotwie, 1940-91 w Łotewskiej SRR, od 1991 w niepodległej Łotwie. Twierdza z XIX w. z klasztorem Jezuitów i kościołem z XVIII w., zniszczona częściowo w czasie II woj. światowej.
- WITEBSK, Wiciebsk