Leiden
miasto w zach. Holandii, nad Starym Renem, w delcie Renu (wybrzeże M. Północnego), na skraju polderu Harlemmermeer (na płd.-wsch. od Hagi). Jedno z najstarszych m. niderlandzkich; osada rzym. Lugdunum Batavorum, w średniowieczu - Leithis; prawa miejskie od 1200; od XIV w. znany ośr. włókienniczy; uniwersytet (zał. 1575) sławny w świecie w XVII-XVIII w. jako ośr. teologii protestanckiej, nauk ścisłych (wynalazek butelki lejdejskiej - pierwszego użytkowego kondensatora elektr.) i medycyny (pierwsza klinika uniw.); ośr. drukarstwa (od 1580 stworzony przez rodzinę Elzevirów); miejsce urodzenia i działalności malarzy: Rembrandta i Jana Steena; 1573-74 w trakcie powstania antyhiszpańskiego oblegana niemal przez rok i uratowana przez Wilhelma I Orańskiego (Milczącego); rozkwit w XVII w. (malarstwo, sukiennictwo, tkanina artyst.), w XVIII w. w wyniku konkurencji sukiennictwa ang. traci znaczenie; odradza się - z rozwojem nowych gałęzi przem. - w XIX w.; 112 tys. mieszk., zespół miejski - 185 tys. (2001); połączenie kanałami z Haarlemem, Amsterdamem i Rotterdamem; gł. w Holandii ośr. handl. regionu uprawy kwiatów; przem. maszynowy, kosmetyczny, poligraficzny, tytoniowy, włókienniczy; liczne instytuty i tow. nauk., bogate biblioteki: uniwersytecka (zał. 1575), literatury niderlandzkiej (zał. 1766); ogród botan. (zał. 1577); muzea (m.in.: archeol., etnograficzne ze sztuką Indonezji); obserwatorium astr.; kościoły Sint Pieterskerk (XIV-XVI w.), Sint Pankraskerk (XV-XVI w.), Sint Lodewijkskerk (XVI w.), Marekerk (1649); stara twierdza Burrht; gł. budynek uniw. w dawnej kaplicy Dominikanów (1516); dom wagi (1657), sukiennice (1 poł. XVII w. - ob. muzeum historii L.); Meermansburg (dawny dom starców, zespół 40 domków z XVII w.); Gravensteen - dawne więzienie (XIII/XV/XVII w.).
- LEJDY, wieś w , powiat bartoszycki.(...)
- ŁUKASZ Z LEJDY, Lucas van Leyden
- MONASTERSKA KOMUNA, komuna münsterska