LESZNO

miasto powiatowe w woj. wielkopolskim, na Wysoczyźnie Leszczyńskiej, węzeł kolejowy na trasie Poznań - Wrocław; 63,6 tys. mieszk. (2002); przem. m.in. metalowy, spoż., mat. bud.; ośrodek sportu szybowcowego (Aeroklub Leszczyński), balonowego, motocyklowego, pływacki (liczne krajowe i międzynar. zawody). Leszno było gniazdem rodziny Leszczyńskich, rozwijało się burzliwie w wieku XVI i XVII, zwłaszcza gdy po 1620 osiedliło się tu wiele rodzin braci czeskich. Posiadało szkołę (wykładał w niej Komenský) i drukarnię; było ośrodkiem ruchu reformacyjnego w Wielkopolsce. Wojny szwedzkie położyły kres rozwojowi miasta. 1793-1920 w zaborze pruskim; w XIX w. rozwój przem. (m.in. fabryka powozów, cykorii palonej, odlewnia dzwonów, ośr. garbarstwa i i kuśnierstwa), jedno z większych skupisk żydowskich; od połowy stulecia także ośr. ruchu nar., 1918-19 miejsce walk z Niemcami; podczas okupacji niem. 80% ludności deportowano do Generalnej Guberni; 1920-75 miasto powiatowe, następnie do 1999 stol. woj. leszczyńskiego; liczne zabytki: dawny zbór b-ci czeskich, następnie kalwiński, kościoły - późnogotycki św. Jana i barokowy św. Mikołaja; gimnazjum braci czeskich (zał. 1555); zbór luterański z 1707-11; synagoga z poł. XVII w.; barokowy ratusz z 1637; pałac Sułkowskich z 1750-60, poczta z poł. XVIII w., kamienice z XVIII i XIX w.; muzeum okręgowe.

wieś podwarszawska na skraju Puszczy Kampinoskiej; cukrownia "Michałów", barokowy pałac z 1. poł. XVIII w., wokół park; w pobliskim Julinku baza zimowa cyrków i szkoła cyrkowa.

miejscowość w woj. łódzkim, powiat kutnowski.

miejscowość w woj. łódzkim, powiat łęczycki.

• Leszno, miasto wojew. wzach.(...)
• LESZNO DOLNE, miejscowość w , powiat...
• LESZNO GÓRNE, miejscowość w , powiat...