miasto portowe nad Łabą (Niemcy), stol. landu Saksonia-Anhalt; 279 tys. mieszk. (1991); przem. ciężki (maszynowy, stoczniowy), chem., spoż.; węzeł komunikacyjny, ośr. nauk.-kult.; w IX w. gród saski, ośr. handlu ze Słowianami; od 986 arcybiskupstwo misyjne dla terenów słowiańskich, roszczące sobie prawo zwierzchności nad kośc. polskim; w średniowieczu jedno z najw. i najbogatszych miast niem., czł. Hanzy; jego prawne rozwiązania samorządowe rozpowszechniono w całej Europie Środk. i Wsch. (tzw. prawo magdeburskie); podupadł po spaleniu 1631 podczas wojny trzydziestoletniej; kolejno w Brandenburgii i Prusach, po II woj. świat. w NRD; 1917-18 miejsce internowania J. Piłsudskiego i K. Sosnkowskiego.
OTTO I WIELKI, NORBERT, TILLY, HALBERSTADT, LOKACJA, ORTYLE, SAKSONIA ANHALT, ŁABA, LOKACJA MIAST, MAGDEBURSKIE PRAWO
- prawo magdeburskie, średniow. prawo miejskie...
- Saksonia-Anhalt, (Sachsen-Anhalt)
- ADALBERT, (?-981)