(m.)
miasto powiatowe w środk. Polsce nad rz. Gwdą (woj. wielkopolskie); znane od XIV w., prawa miejskie 1513; pod zaborem pruskim zw. Schneidemühl (nazwa urzędowa 1815-1945); 1851 uzyskała połączenie kolejowe z Bydgoszczą, 1884 miała już telegraf, 1905 wodociągi i kanalizację, 1910 elektryczność, 1917 Niemcy wybudowali tu fabrykę samolotów Albatros; w latach międzywojennych siedziba pol. konsulatu; podczas II woj. świat. zniszczona w 75%; od 1945 w granicach Polski, m. powiatowe, 1975–99 wojewódzkie; 75,2 tys. mieszk. (2002); spory ośr. przemysłowy, m.in. fabryka żarówek i sprzętu oświetleniowego Philipsa, jedna z najw. w Europie wytwórnia tlenu (wybudowana 1996), najw. w Polsce zakł. poligraficzne; węzeł kolejowy i drogowy; na Gwdzie zbiornik retencyjny i hydroelektrownia; Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa, filie kilku szkół wyższych; stadion żużlowy; muzeum biograficzne Stanisława Staszica, który tu się urodził.
miejscowość w woj. wielkopolskim, powiat pleszewski.
miejscowość w woj. wielkopolskim, powiat ostrowski.
wieś w woj. wielkopolskim, powiat szamotulski.
przysiółek w woj. śląskim, powiat lubliniecki.
WIELKOPOLSKIE WOJEWÓDZTWO, PILSKIE WOJEWÓDZTWO