Republika Dżibuti
LUDNOŚĆ. Skład dwuetniczny, 47% Issowie, 37% Afarowie, 8% biali, gł. Francuzi, 6% Arabowie; nadto wg UNHCR 34 tys. uciekinierów z Etiopii i Erytrei; ponad 90% mieszk. wyznaje islam; ok. 52% ludności to analfabeci; średnia gęstość zaludnienia 33 osoby/km2; miasta zamieszkuje 47% ludności, spory także odsetek nomadów (ok. 80 tys.); b. wysoki przyrost naturalny 30 ‰ (w latach 80. sięgał nawet 42 ‰); średnia dł. życia: mężczyźni - 45 lat, kobiety - 49 lat.
USTRÓJ. od 1977, w składzie Wspólnoty Franc.; głową państwa na podstawie konstytucji z 1992 prezydent, wybierany w wyborach powszechnych na 6 lat; parlament jednoizbowy (Izba Deputowanych), 65 czł. (33 Issów, 32 Afarów), kadencja 5-letnia; rząd z premierem powoływani przez prezydenta; kraj dzieli się pod względem adm. na 5 dystryktów.
GOSPODARKA. Kraj biedny, słabo rozwinięty, niesamodzielny gospodarczo, wspomagany z zagranicy, gł. przez Francję i Arabię Saudyjską; podstawą utrzymania usługi portowe i tranzytowe (obsługa handlu zagr. Etiopii, linia kolejowa do Addis Abeby); w stolicy, nowoczesny port handlowy, rafineria ropy naft., niewielkie zakłady przem. spoż. (olejarskie, mleczarskie, mięsne, garbarnie, chłodnie, palarnie kawy); rolnictwo ze względu na pustynny charakter (tylko 3 tys. ha ziem uprawnych) dostarcza zaledwie 3% PKB, zatrudniając równocześnie ok. 70% ludności zawodowo czynnej; uprawa prosa, sorgo, warzyw, palmy daktylowej; koczownicza hodowla kóz, owiec, wielbłądów, osłów, bydła; eksport skór, zwierząt, artykułów spoż.; niewielkie rybołówstwo (połów gąbek i pereł); produkcja soli z wody morskiej; złoża gipsu, miki, siarki, ametystów - nieeksploatowane.
HISTORIA. Terytoria zamieszkane pierwotnie przez somalijskie plemiona Issów i danakilskich Afarów, w 2. poł. XIX w. objęte protektoratem franc.; 1888 León Lagarde zał. Dżibuti; 1896 utworzył kolonię Somalii Franc. ze stol. w Dżibuti i zawarł porozumienie z ces. Etiopii Menelikiem o przebiegu granicy i budowie linii kolejowej do Addis Abeby; od 1946 terytorium zamorskie Francji, od 1967 wewn. autonomia (jako Franc. Terytorium Afarów i Issów); w latach 70. rozwój ruchu niepodległościowego, od 1977 niepodległa republika, czł. ONZ, OJA, AKP, Ligi Państw Arabskich; kraj licznych wewn. konfliktów na tle narodowościowym; rząd jest zdominowany przez Issów; prezydentem od powstania republiki Hassan Gouled Aptidon (do 1999), który wprowadził rządy dyktatorskie, pod egidą tzw. Partii Odnowy Demokratycznej (RPP); 1991 Afarowie wszczęli walkę partyzancką na płn. kraju; po interwencji franc. 1992 Aptidon wprowadził pozory demokracji, konstytucję, wybory (bojkotowane przez opozycję Issów, zjednoczoną we Froncie na rzecz Przywrócenia Jedności i Demokracji: FRUD), niemniej RPP nadal sprawuje rządy (w jej imieniu od 1999 prezydentem Ismail Omar Guelleh); sytuacja polit. mocno niestabilna, obok konfliktów wewn. nieuregulowane roszczenia terytorialne Etiopii i Somalii, hamowane gwarancjami militarnymi Francji.
WARUNKI NATURALNE. Kraj górzysty, przecięty na pół rowem tektonicznym, w który wcina się Zat. Tadżura; na płn. góry Mabla i Goda, wys. do 2063 m (Mussa Ali), część płd. wyżynna; w obniżeniu tektonicznym jez. Assal, 173 m p.p.m. (największa depresja kontynentu afrykańskiego). Klimat podrównikowy, pustynny, gorący, suchy; średnia temp. stycznia 25-30°C, sierpnia 33-35°C; średni roczny opad poniżej 100 mm (w stolicy 131 mm); rzeki tylko okresowe; na granicy z Etiopią jez. Abie; roślinność pustynna i półpustynna, na wybrzeżach namorzyny; lasy zajmują 0,3% pow., położone na stokach gór (park nar. Fort du Day); ochroną objęte też nadbrzeżne rafy koralowe.
SOMALIA, REPUBLIKA DŻIBUTI, LIGA ARABSKA, DŻIBUTI