P. leży w strefie klimatu umiarkowanego, na umownej granicy klimatu kontynentalnego i oceanicznego, co sprawia, że klimat P. odznacza się dużą zmiennością i znacznymi różnicami w przebiegu pór roku; wilgotne powietrze znad Atlantyku niesie wzrost zachmurzenia i opady, latem - ochłodzenia, zimą - odwilże; suche prądy powietrza polarno-kontynentalnego (znad płn.-wsch. ) niosą pogodę słoneczną, latem - upały, zimą - mróz; cyrkulacja południkowa powoduje nagłe zmiany pogody, np. pod wpływem powietrza arktycznego przymrozki w maju, a pod wpływem podzwrotnikowego - ocieplenie w zimie; znaczny wpływ na cyrkulację powietrza w P. wywierają tzw. ośr. aktywności atmosferycznej: Wyż Azorski i Niż Islandzki, w których rodzą się wędrujące na wsch. wiry powietrzne oraz formujący się zimą Wyż Euroazjatycki; wskutek przesuwania się niżów znad Atlantyku na wschód, P. znajduje się w strefie przeważających wiatrów zach. (60% dni wietrznych); niebo jest na ogół zachmurzone, zwł. jesienią i zimą, a liczba dni w roku o zachmurzeniu nieba przekraczającym 80% wynosi 120-180; największe zachmurzenie występuje w płn.-wsch. części P. i zimą w Sudetach; pogoda bezchmurna nad P. występuje najczęściej we wrześniu, nad morzem - w maju i czerwcu; dni pogodnych (o zachmurzeniu nieba mniejszym niż 20%) jest 30-50 w roku; największe nasłonecznienie jest latem na Pobrzeżu Południowobałtyckim i Przedgórzu Sudeckim, zimą w Karpatach. W P. wyróżnia się 6 pór roku: mroźną zimę (od ok. połowy grudnia do końca lutego), przedwiośnie, charakteryzujące się przeplataniem warunków pogodowych (koniec lutego - początek kwietnia), wiosnę, z częstymi nawrotami przymrozków (kwiecień-maj), lato, słoneczne i ciepłe, ale z intensywnymi opadami (czerwiec-sierpień), suchą i słoneczną jesień (od września do października) oraz mgliste, dżdżyste przedzimie (listopad do połowy grudnia); największą odrębnością klimatyczną w P. charakteryzują się pasma Sudetów i Karpat oraz Pobrzeże Bałtyku. Średnie roczne temp. w P. wahają się od 6oC do 8,8oC (w szczytowej partii Tatr - poniżej 0oC); najcieplejszymi rejonami są Niz. Śląska i zach. część Kotliny Sandomierskiej, najzimniejszym - Pojezierze Suwalskie; średnia temp. lipca wynosi od 18,5oC na Niz. Śląskiej, w okolicach Tarnowa i płd. Wielkopolsce, do 16,5oC na Pojezierzu Kaszubskim (w górach uzależniona od piętra klimatycznego); średnia temp. stycznia waha się od -5oC na Pojezierzu Suwalskim (w górach zimniej: -8,4oC na Kasprowym Wierchu, -7,3oC na Śnieżce) do 0oC nad morzem i na zach. kraju; najniższe temp. zanotowano w Siedlcach -41oC (1940) i w Kotlinie Żywieckiej -40,6oC (1929); najwyższą w Prószkowie k. Opola 40,2oC (1921); średnia liczba dni mroźnych (temp. poniżej 0oC) w roku wynosi od 25 dni nad dolną Odrą do 65 dni na Pojezierzu Suwalskim (na Kasprowym Wierchu 150 dni, na Śnieżce - 132 dni); średnia liczba dni gorących (temp. powyżej 25oC) wynosi od 5 na przylądku Rozewie do 40 w Kotlinie Sandomierskiej i na Wyż. Lubelskiej. Średnia roczna suma opadów wynosi w P. ok. 600 mm, w górach 1500 do 2000 mm (1945 zanotowano rekordowy opad na Kasprowym Wierchu - 2396 mm); najmniej opadów przypada na płn. Wielkopolskę (poniżej 300 mm - w rejonie jez. Gopło) i Kujawy a także rejony dolnej i środk. Wisły oraz górnej Noteci; największe opady, 2-3 krotnie wyższe niż zimą, przypadają na miesiące letnie (ok. 40% rocznej sumy); obserwacje pogodowe prowadzone są w P. w 2860 posterunkach opadowych i meteorologicznych oraz 64 stacjach synoptycznych.
- POLSKA. WARUNKI NATURALNE. WODY, pod względem hydrograficznym...
- POLSKA. WARUNKI NATURALNE. ŚWIAT ZWIERZĘCY, P., podobnie jak większości...
- POLSKA. WARUNKI NATURALNE. SZATA ROŚLINNA, P. jest stosunkowo młoda...