Armand Jean du Plessis de (1585-1642)
francuski mąż stanu, książę, kardynał; od 1606 biskup Luçon; 1614 jako przedstawiciel kleru wybrany do Stanów Generalnych, zwrócił na siebie uwagę regentki Marii Medycejskiej; 1616-17 sekretarz stanu (minister) ds. zagr. i wojny; od 1622 kardynał; 1624 powołany do Rady Królewskiej został wkrótce jej przewodniczącym (pierwszym ministrem) i praktycznie do końca życia kierował polityką wewn. i zagr. Francji; twórca jej ówczesnej potęgi, popierał rozwój manufaktur i handlu, rozbudował flotę, bezwzględnie ściągał podatki; dążył do umocnienia rządów absolutystycznych, łamiąc opór opozycji arystokratycznej i hugenockiej (tę ostatnią pozbawił przywilejów polit. i wojskowych, m.in. prawa posiadania własnych twierdz); w polityce zagr. dążył do osłabienia Habsburgów i uzyskania przez Francję dominującej roli w Europie (m.in. zaangażował Francję w wojnę trzydziestoletnią), 1640 przyczynił się do oderwania Portugalii od Hiszpanii; wybitny mecenas kultury, zał. Akademię Franc. zlecając jej opracowanie słownika franc. j. literackiego, postawił w Paryżu gmach uniwersytetu i kościół Sorbony, wspierał twórczość Corneille'a (wykorzystując ją do działalności polit.), zbudował miasto Richelieu z zamkiem; pozostawił pamiętniki, listy, instrukcje dyplomatyczne itp.
HANOTAUX, CAMPANELLA Tommaso, POUSSIN, WINCENTY PAULO, PROWANSJA, LEMERCIER, CHAMPAIGNE Philippe, LOUDUN, LA ROCHEFOUCAULD, HAFT
- Richelieu Armand Jean du Plessis de, (1585-1642)
- CHAMPLAIN, jezioro w ( , Nowy...
- BASZKIEWICZ Jan, (1930-2011)