Węgierska Rewolucja 1956
próba liberalizacji ustroju komunistycznego na Węgrzech po okresie stalinowskim, dokonana pod wpływem uchwał XX Zjazdu KPZR (II 1956), ustąpienia ze stanowiska I sekretarza Węg. Partii Pracujących M. Rákosiego, symbolizującego stalinowskie represje (VII 1956) oraz powrotu do władzy Gomułki i wydarzeń październikowych w Polsce; początkiem w.w. była demonstracja 23 X w Budapeszcie wyrażająca poparcie dla zmian w Polsce, domagająca się powrotu do władzy premiera I. Nagya, odsuniętego za rządów Rákosiego; radiowe wystąpienie jego następcy E. Gerö, potępiające demonstrantów, sprowokowało próbę opanowania radiostacji przez tłum, w rezultacie rozgorzały walki z udziałem stacjonujących na W. wojsk sowieckich; 25 X na stanowisko I sekretarza powołano J. Kádára, premiera - I. Nagya, którego rząd 28 X wynegocjował z wojskami ZSRR zawieszenie broni; 30 X rozwiązano Węg. Partię Pracujących i powołano Węg. Socjalistyczną Partię Robotniczą z J. Kádárem na czele; na wieść o wkraczaniu na W. dalszych oddziałów sowieckich rząd I. Nagya ogłosił 1 XI neutralność W. i wystąpienie z Układu Warszawskiego; 3 XI w skład jego rządu zostali włączeni przedstawiciele opozycji; tego samego dnia Kádár potajemnie opuścił Budapeszt i powołał w Szolnok nowy Węg. Rewol. Rząd Robotniczo-Chłopski; 4 XI na formalną prośbę tego rządu wkroczyły do Budapesztu wojska sowieckie (apele rządu Nagya o pomoc Zachodu pozostały bez odzewu), które do 11 XI spacyfikowały stolicę, a do końca miesiąca resztę kraju; podczas walk poległo ok. 3 tys. Węgrów; po wydarzeniach rozpoczął się okres represji, kilkaset osób zamordowano (w tym I. Nagya), kilkadziesiąt tys. osadzono w więzieniach, 200 tys. Węgrów wyemigrowało.
- Po prostu, (1947-57)