w staroż. Rzymie (poł. III w. p.n.e. do IV/V w.) zapaśnicy walczący na arenie między sobą lub z dzikimi zwierzętami; zawodnicy byli niewolnikami, jeńcami woj., skazańcami lub ubogimi wolnymi; zwycięzców nagradzano, zwyciężonym groziła śmierć (prawo łaski należało do publiczności); istniały specjalne szkoły g.; od końca I w. p.n.e. walczyli w amfiteatrach; wyróżniano m.in. (nazwa od plemienia, którego jeńcy stanowili pierwszych g.), ciężkozbrojnych, wyposażonych w miecz lub włócznię, , występujących bez zbroi i z zakrzywionym mieczem, retiariusów (sieciarzy), wyposażonych w sieć do zarzucenia na przeciwnika i harpun, czy andaleatów w hełmach bez otworów na oczy, którzy szarżowali na siebie na oślep.
SPARTAKUS, ANDABATA, NAUMACHIA, AMFITEATR
- gladiator, tors gladiatora, polegać...
- KOESTLER, Arthur (1905-83)
- niewolnictwo, zjawisko społ. polegające...