uszlachcenie
prawna forma wejścia do stanu szlacheckiego osoby nie posiadającej przodków szlacheckich; n. następowała na drodze specjalnego aktu prawnego panującego; w Europie Zach. n. osób nie mających zwierzchnictwa lennego dokonywano od XIII w., w Polsce od XIV w.; początkowo n. miała formę adopcji herbowej przez króla (który nadawał fragment swego herbu) lub ród rycerski (który przyjmował do swego herbu, a król to potwierdzał); adopcja zanikła w poł. XVI w., a rozpowszechniła się n. przez króla; w Polsce po 1578 n. przez króla była możliwa jedynie na wojnie lub w czasie trwania sejmu; od 1601 prawo n. miał wyłącznie sejm, a od 1669 nobilitowani otrzymywali niepełne szlachectwo (skartabellat, zgodnie z którym do trzeciego pokolenia nie mieli prawa pełnienia urzędów i posłowania); 1775 nałożono na nobilitowanych obowiązek posiadania dóbr ziemskich; Konstytucja 3 maja wprowadziła znaczne ułatwienia w n. mieszczan.
- nobilitacja, prawo nobilitacji, uzyskać...
- SZARFENBERGOWIE, do nobilitacji 1544 Scharffenbergowie...
- SCHARFFENBERGOWIE, rodzina drukarzy i księgarzy,...