(rel. 2)
instytucje kośc. tworzone w różnych krajach dla opieki duszpasterskiej nad emigracją polską, z rektorami na czele, którzy kierują duszpasterzami polskimi w danym kraju; od 1921 P.M.K. powołuje - i ich rektorów mianuje - prymas Polski za zgodą episkopatu danego kraju; 1836 powstała pierwsza misja zmartwychwstańców w Paryżu, druga 1894 w Londynie, 1926 w Belgii, po II woj. świat. w Holandii, Szkocji, Szwajcarii, Szwecji, Danii, Hiszpanii (do lat 80.), Niemczech, Argentynie, Chile, Brazylii, Australii (z Nową Zelandią), Afryce Płd. i in.; w USA i Kanadzie misji nie ma, polskie duszpasterstwo rozwija się w parafiach narodowych podległych miejscowej hierarchii kośc.; misje wśród emigrantów działają na podstawie ogólnego ustawodawstwa kośc., zwł. konstytucji apostolskiej Piusa XII Exsul familia (1951), motu proprio Pawła VI Migratorum cura (1968), dokumentów wydanych przez Jana Pawła II, regulacji między episkopatami Polski i odnośnych krajów; po II woj. świat. do 1964 protektorem ds. duszpasterstwa emigrantów był abp J. Gawlina w Rzymie, następnie ponownie prymas Polski; prócz religijnej, misje prowadzą wśród Polonii działalność charytatywną, oświatową, kult., wydawniczą; w Rzymie koordynuje tę działalność od 1949 Centralny Ośr. Duszpasterstwa Emigracji, ze stałym delegatem prymasa Polski (początkowo kardynał W. Rubin, od 1980 abp Sz. Wesoły); w Centralnym Ośr. odbywają się konferencje rektorów pol. misji.
- POLSKIE MISJE KATOLICKIE, (rel. 1)
- BUNSCH, Adam (1896-1969)
- NORBERT, (ok. 1082-1134)