(1824-1915)
pisarz, publicysta, niezwykle czynny działacz polit., gorący patriota przekonany o słuszności dążeń niepodległościowych, autorytet moralny swoich czasów. Uczestnik powstania na Węgrzech w czasie Wiosny Ludów, organizował pomoc militarną na rzecz powstania styczniowego w kraju. Jego spuścizna lit. obejmuje ok. 90 powieści, pamiętniki, broszury. Debiutował Pamiętnikami włóczęgi (1856-60) na łamach "Dziennika Literackiego", tam też ukazały się pierwsze powieści Wasyl Hołub (1858) i Handzia Zahornicka (1860) dotyczące lud. problematyki ukr. Do hist. powieści J. należą m.in. Za króla Olbrachta (1876), Z burzliwej chwili (t. 1-3, 1880-82), Z ciężkich dni (1881). Interesowały go również sprawy mu współczesne, co znalazło odbicie w powieściach Emancypowana (1873), Nad rzekami Babilonu (1888), Ci i tamci (t. 1-3, 1899), Jaskółki (1900). Jednak większość czytelników wiąże jego nazwisko z tzw. powieściami bałkańskimi, które i obecnie wzbudzają zainteresowanie, np. Szandor Kowacz (1861), Narzeczona Harambaszy (1882), Słowiański Hercog (t. 1-4, 1876), Uskoki (1882). Swoje burzliwe losy opisał w pamiętniku Od kolebki przez życie (t. 1-3, wyd. 1936-37).
- Jeż Teodor Tomasz, właśc. Zygmunt Miłkowski, (1824-1915)
- TEODOR, Pochodzenia greckiego,...