(1750-1812)
polityk, filozof, historyk, pisarz, teoretyk nauki i oświaty, ksiądz. Czołowy przedstawiciel pol. oświecenia, członek Tow. do Ksiąg Elementarnych, działacz Komisji Edukacji Narodowej, rektor i reformator Akademii Krakowskiej. Twórca tzw. Kuźnicy Kołłątajowskiej, skupiającej publicystów działających na rzecz reform, współtwórca Konstytucji 3 maja (1791). W obliczu targowicy opuścił Warszawę chroniąc się w Dreźnie i Lipsku, skąd kierował przygotowaniami do insurekcji kościuszkowskiej. Wybitna postać nowożytnych dziejów Polski, patron ruchów demokratycznych i rewol. XIX w., rzecznik programu porozumienia między szlachtą a mieszczaństwem. Twórca nowoczesnego wzoru publicystyki o logicznej i czytelnej argumentacji teoretycznej prezentowanej z wyraźnym zaangażowaniem emocjonalnym. Główne dzieła K. to Do Stanisława Małachowskiego ... Anonima listów kilka (cz.1-3, 1788-89), Uwagi nad pismem ... Seweryna Rzewuskiego O sukcesji tronu w Polszcze (1790), Do Prześwietnej Deputacji dla ułożenia projektu konstytucji rządu polskiego od Sejmu wyznaczonej (1789), O ustanowieniu i upadku Konstytucji polskiej 3 maja 1791 (1793), Porządek fizyczno-moralny, czyli Nauka o należytościach i powinnościach człowieka (1810) oraz pośmiertnie wyd. Stan oświecenia w Polszcze w ostatnich latach panowania Augusta III (1841), którym zainicjował badania nad historią kultury i oświaty.
- Kołłątaj Hugo, (1750-1812)
- Kołłątaj Hugo, (1750-1812)
- KOŁŁĄTAJ, Hugo (1750-1812)