wiersz Z. Herberta z tomu Studium przedmiotu (1961) ujęty w formę monologu rzym. urzędnika, który, zwracając się pozornie do słuchaczy, a faktycznie do siebie samego, przekonuje o konieczności powrotu na dwór cesarza. Prokonsul wie, że pobyt tam nie będzie łatwy, trzeba będzie żyć w uległości, podporządkowaniu: "na nowo ułożyć się z twarzą", "z oczami aby były idealnie puste", "bić brawo", ale decyzja zapadła, ponieważ nie potrafi żyć z dala od tego wszystkiego, z czym łączą go więzy emocjonalne. Kolejno wyliczone argumenty zamyka stwierdzeniem: "mam naprawdę nadzieję że jakoś to się ułoży", wybór został już faktycznie dokonany i mimo wygłoszonych upewnień odbiorca nie wierzy w możliwość owego "ułożenia się", cały monolog jest mistrzowskim operowaniem ironią. Rozważania o naturze przemocy otaczającej człowieka można odczytać konkretnie w odniesieniu do rzeczywistości polit., a w niej systemu totalitarnego, mogą też oznaczać wszelkie formy ograniczeń.
- topika antyczna, powtarzalne tematy, motywy,...
- CYPRIAN, Caecilius Thascius Cyprianus...