odmiana monologu wewn., po raz pierwszy zastosował go E. Dujardin w opowiadaniu Wawrzyny już ścięto (1888), upowszechniony w kształcie ostatecznym przez J. Joyce'a w Ulissesie (1922). Jest zapisem niekontrolowanego przepływu myśli, wewn. stanów psychicznych bohatera, świadectwem najbardziej osobistych przeżyć i doznań. Termin przejęty z badań i ustaleń amer. filozofa i psychologa W. Jamesa, który tak nazwał psychikę człowieka. W powieści XX w. stanowi ważny element narracji, niekiedy dominujący w całym utworze, np. Bramy raju J. Andrzejewskiego.
- STRUMIEŃ ŚWIADOMOŚCI, w anglosaskiej terminologii...
- strumień świadomości, odmiana monologu wewnętrznego,...
- SOLIPSYZM, termin używany na określenie...