(1978)
powieść J. Krzysztonia, część dylogii (razem z Krzyżem Południa) przedstawiającej losy Polaków wywiezionych w głąb Związku Radzieckiego po jego agresji na Polskę 17 IX 1939. Jest to rodzaj zbeletryzowanej autobiografii, a historia obecna jest w przeżyciach własnych Jurka oraz jego rodziny: Mariusza, matki i ciotki. Zapis cierpień, lęku, głodu wygnańców ukazuje równocześnie proces utraty tożsamości wielu z nich, wyraża jednak przekonanie, że nawet w tych warunkach możliwe było odnalezienie siebie oraz sensu życia. Chronologiczny porządek wydarzeń nie ma zasadniczego znaczenia, ponieważ retrospektywne powroty bohaterów do czasu minionego i przywoływane w pamięci obrazy rodzinnego Grodna stają się punktem odniesienia pozwalającym czytelnikowi zorientować się w całym dramacie tych ludzi. Perspektywa oglądu wydarzeń hist. z punktu widzenia dziecka nadaje przeżyciom niespotykaną świeżość, a bardzo osobisty tok spostrzegania uzupełniany jest komentarzem narratora, który utożsamia się z tymi przeżyciami, lecz komentuje je z wiedzą i doświadczeniem wyniesionym z lat powojennych. Niewątpliwym walorem tej dość szczególnej powieści-biografii jest zbliżony do mowy potocznej język, który poprzez dialogi staje się ważnym elementem charakterystyki.
- KRZYSZTOŃ, Jerzy (1931-82)
- Krzysztoń Jerzy, (1931-82)
- Krzysztoń Jerzy, (1931-82)