(1606-84)
franc. dramaturg, ojciec klasycystycznej tragedii. Prawnik zwykształcenia, przez 20 lat pełnił urząd rzecznika królewskiego; krótki czas należał do grupy "Pięciu Autorów", których obowiązkiem było pisanie sztuk teatralnych na wyznaczony przez ministra (kardynała Richelieu) temat. Wostatnich latach życia usunięty wcień przez J. Racine’a(sztuka C.Tytus iBerenika przegrała wpojedynku zwystawianą wtym samym czasie tragedią Racine’aBerenika) i Molire’a. C.przyczynił się wdużym stopniu do odrodzenia teatru we Francji; nawiązał do rygorów starożytnej sztuki dramatycznej: jedności czasu, miejsca iakcji oraz konstrukcji opartej na wzajemnych powiązaniach poszczególnych scen. Odwołując się do koncepcji Arystotelesa, wyeliminował kategorię fatum, kładąc nacisk na umysł iwolną wolę człowieka wwytyczaniu własnej drogi. Zadebiutował komediami obyczajowymi: Melita (1630) iŁgarz (1642). Popularność zyskał dzięki tragediom: Cynna (1643), Polieuktos (1643), Andromeda (1650), Nikomed (1652). Napisał też komedię heroikomiczną Don Sanszo zAragonii (1650). Największe uznanie przyniosła C. tragikomedia Cyd, wktórej autor odstąpił od zasady trzech jedności iktóra wywołała słynną wojnę na pamflety między zwolennikami aprzeciwnikami utworu (spór rozstrzygnęła Akademia kardynała Richelieu). C. nawiązał tu do postaci historycznego bohatera hiszp. don Roderyka Diaza de Bivar, który wXI w., walcząc zMaurami, okrył się chwałą izyskał przydomek "Cyd" (Pan). Do lit. postać tę wprowadził hiszp. dramaturg G. de Castro, na którego utworze Młode lata Cyda oparł się C. konstruując swoje dzieło. Chimena, córka wodza don Gormasa, iRodryg, syn don Diega, zamierzają się pobrać. Między ojcami narzeczonych dochodzi jednak do konfliktu, wwyniku którego ojciec dziewczyny policzkuje don Diega. Mszcząc zniewagę ojca, Rodryg zabija wpojedynku don Gormasa. Chimena żąda od króla wymierzenia zabójcy sprawiedliwości. Dochodzi do pojedynku don Sancha, broniącego honoru dziewczyny, zRodrygiem. Gdy ten ostatni zwycięża ihonorowi staje się zadość, Chimena uznaje szlachetność Rodryga. Po dopełnieniu żałoby ipowrocie Cyda zwojny zMaurami młodzi wezmą ślub. Zespolenie miłości zszacunkiem stanowi ważny element fabuły Cyda. Obrona honoru iwypełnianie obowiązków należą do czynów pięknych, niezależnie od życiowego kontekstu. Zrozumienie tej prawdy pozwala bohaterom pozostać sobie bliskimi wdramatycznych momentach. Ceniony m.in. za walory językowe, płynność dialogu irym, Cyd tłumaczony był na jęz. pol. przez J.A. Morsztyna, L.Osińskiego iS. Wyspiańskiego.
- Corneille Pierre, (1606-84)
- Corneille Pierre, (1606-84)
- CORNEILLE Pierre, (1606-84)