(1907-86)
rumuński religioznawca, indolog, powieściopisarz, eseista, filozof kultury, pisał także wjęzykach franc., niem. iang. Wlatach 1928-32, dzięki prywatnemu stypendium Monidry Chandry Nandiego, studiował filozofię ikulturę Indii wKalkucie; trzy lata przebywał wgórach Uttar Pradesz jako uczeń hinduskiej szkoły przygotowującej przyszłych mnichów. Wlatach 1938-42 redagował czasopismo "Zalmoxis. Revue des tudes religieuses". Wlatach 1940-44 był rumuńskim attach kult. wLondynie, następnie wLizbonie. Od 1945 r. mieszkał wParyżu. W1956 r. osiadł na stałe wUSA, gdzie od 1957 był prof. wkatedrze historii religii na uniwersytecie wChicago. E. to jeden zczołowych intelektualistów ireligioznawców XX w. Jako antropolog kultury zapoczątkował badania porównawcze nad konstrukcją rel. archetypów, które wdziejach ludzkości przejawiają się jako mity isymbole, rytuały ihierofanie (objawienie się sacrum). Zdaniem E. badania religioznawcze powinny być prowadzone dwoma uzupełniającymi się wzajemnie sposobami - poprzez tzw. morfologię świętości, czyli fenomenologiczny opis jej struktur, ipoprzez rozpatrywanie religii wsposób ahistoryczny (dialektyka sacrum iprofanum). Najważniejsze dzieła religioznawcze, które przyniosły E. światowy rozgłos, to m.in.: Traktat ohistorii religii (1949), Le Mythe de l’ternel retour (1949), Szamanizm iarchaiczne techniki ekstazy (1951), Joga. Nieśmiertelność iwolność (1954), Kowale ialchemicy (1956), Historia wierzeń iidei religijnych (t. 1-3, 1976-83), Okultyzm, czary, mody kulturalne: eseje (1978). Dorobek lit. E.charakteryzuje pojawiająca się na kartach jego utworów konfrontacja dwóch różnorodnych kultur - europ. iwsch. Na szczególną uwagę zasługują powieści otematyce orientalnej: Majtreji (1933), India (1934), dziennik Şantier (1935). Ponadto autor: powieści psychol. Wesele wniebie (1939), nowel fantastycznych Panna Krystyna (1936), Tajemnica doktora Honigbergera (1940), dramatu Iphigenia, pamiętników zlat 1907-60
t. 1: Zapowiedź równonocy (1980), t. 2: Świętojańskie żniwo (1988). Redagował The Encyclopedia of Religion (t. 1-3: 1987). Wraz zI.P.Couliano napisał Słownik religii (1990).
- ELIADE Mircea, (1907-86)