(1888-1965)
ang. poeta, dramaturg, krytyk ieseista, laureat Nagrody Nobla (1948). Zpochodzenia Amerykanin (przyszedł na świat wSt. Louis, stan Missouri), zwyboru - Anglik (w1927 r. przyjął obywatelstwo brytyjskie), studiował filozofię na Uniwersytecie Harvarda, Sorbonie iwOksfordzie. Pracował kolejno jako nauczyciel, urzędnik bankowy iwydawca; wl.1917-19 redagował czasopismo "The Egoist", w1922 założył kwartalnik lit. "The Criterion", od 1923 objął stanowisko dyrektora londyńskiej firmy wydawniczej Faber and Faber. Zadebiutował dwoma tomami wierszy, wyrażającymi rozczarowanie współczesną cywilizacją, Prufrock iinne spostrzeżenia (1917) oraz Wiersze (1919). Arcydziełem poezji XX w. okrzyknięto poemat E. Ziemia jałowa (1922), którego trzecią część zajmują erudycyjne przypisy, odnoszące się do symboliki biblijnej, mitologii antycznej, średniowiecznych legend oposzukiwaniu św. Graala. Zperspektywy minionych epok w. XX jawi się poecie jako pusty imartwy - jałowy. Wielką katastrofę, do której zmierza wyczerpująca się cywilizacja, przetrwają jedynie szczury ikaktusy. Kolejne utwory E. dają wyraz przekonaniu, że jedynie religia ipowrót do duchowości są wstanie uratować współczesny świat; najważniejsze zbiory, wktórych poeta dąży do wyrażenia istoty przeżycia mistycznego, to: Wiersze 1909-1925 (1925), Wydrążeni ludzie (1925), Podróż Trzech Króli (1927), Pieśń dla Symeona (1928), Animula (1929), Środa popielcowa (1930), Marina (1930), Marsz triumfalny (1931), Wiersze zebrane (1935), Wiersze okotach (1939) oraz Cztery kwartety (1943). Na dorobek lit. E. składają się także dramaty: Opoka (1934), Mord wkatedrze (1935), Zjazd rodzinny (1939), Cocktail Party (1949), Zaufany urzędnik (1953) iMąż stanu (1958). Twórczość eseistyczna E. obejmuje różnorodne studia, m.in.: Ku definicji kultury (1948), Poezja idramat (1951), Trzy głosy poezji (1954), Święty gaj (1920), Dla Lancelota Andrewesa (1928), Opoezji ipoetach (1927) etc. Krytyk zarzuca współczesnej poezji "zeświecczenie" ibrak perspektywy rel.; orędownik tradycji, przeciwstawia się wszelkiemu nowatorstwu wpoezji. Utwory E. tłumaczyli na jęz. pol. Cz.Miłosz, W. Dulęba, A. Piotrowski iin.
- Eliot Thomas Stearns, (1888-1965)
- ELIOT, Thomas Stearns (1888-1965)...
- TOMASZ, Pochodzenia aramejskiego,...