(1736-96)
ang. poeta ihistoryk szkockiego pochodzenia, autor największej wdziejach literatury mistyfikacji. Zzawodu nauczyciel, pierwsze utwory poetyckie pisał wstylu klasycystycznym. W1760 r. wydał inspirowane tradycją celtycką Fragmenty starej poezji, zebrane wgórach szkockich iprzetłumaczone zjęzyka galickiego. Utrzymywał, że są to przekłady odkrytych przez siebie celtyckich eposów zapisanych wVIII w. Zachęcony powodzeniem tomu opublikował kolejne dwa poematy: Fingal, stary epos wsześciu księgach (1762) oraz Temora, epos wsiedmiu księgach (1763). Tym razem autorstwo rzekomo przetłumaczonych przez siebie utworów M. przypisał legendarnemu bardowi celtyckiemu zIII w., Osjanowi, ociemniałemu synowi Fingala, króla fikcyjnej krainy Morven. W1733 r. ukazała się czwarta, pełna edycja utworów M., zatyt. Pieśni Osjana, zawierająca 22 poematy, wśród nich nowe oraz już wcześniej drukowane. Napisane wformie epickiej narracji, przeplatane fragmentami lirycznymi poematy stanowią wielki epos owalkach, mitycznych bohaterach, starych wierzeniach iobyczajach, przywołują czasy świetności dawnej Szkocji iIrlandii. Dominuje wnich nastrój posępnej melancholii; tajemniczości przydają pierwiastki nadprzyrodzone ielementy symboliki celtyckiej. Pomimo starań badacze lit. do dziś ostatecznie nie potwierdzili, ale też nie wykluczyli autentyczności starych poematów. M. nie przedstawił tekstów oryginalnych, aopublikowane po jego śmierci dzieła, nad którymi przez wiele lat pracował, nie przetrwały do naszych czasów. Pewne jest to, że Pieśni Osjana odegrały ogromną rolę wrozwoju romantyzmu europ., zwłaszcza niem. Pod wpływem dzieła ukształtowała się wlit. tendencja, zw. osjanizmem, przejawiająca się wnawiązywaniu do atmosfery poetyckiej, konstrukcji bohaterów, kompozycji istylu kontrowersyjnego dzieła. WPolsce Pieśni zostały przyjęte jako dokument hist. iprzyczyniły się do wzrostu zainteresowania zabytkami kultury ludowej iich przekładami. Poematy M. tłumaczyli na jęz. pol. m.in.: K. Koźmian, S. Goszczyński, I. Krasicki iW. Ostrowski.
- MACPHERSON, James (1736-96)
- MACPHERSON, David, sir (1818-96)
- MACPHERSON, Jay (ur. 1931)