(gr.), Ulisses (łac.)
wmit. gr. syn Laertesa (lub Syzyfa) iAntiklei, mąż Penelopy, ojciec Telemacha, król Itaki. Główny bohater Odysei Homera ijedna zważniejszych postaci Iliady. Udawał szaleństwo, by uniknąć wyprawy pod Troję. Zdemaskowany przez Palamedesa jednak wyruszył, pozostawiając wdomu Penelopę imałego Telemacha. Pod Troją (Iliada) O. wyróżniał się niezwykłym sprytem, odwagą, biegłością wmowie irozwagą; nakłaniał Achillesa, by wrócił do boju; razem zDiomedesem zdobył rumaki trackie, schwytał izabił szpiega Dolana. Poematy pohomeryckie dodały do czynów O. m.in. uczestnictwo wposelstwie do Neoptolemosa, zdobycie Palladionu, pomysł zbudowania konia trojańskiego. Losy O. po upadku Troi, jego długi, bo trwający 20 lat powrót do domu opisuje Odyseja; najpierw O. przybił do kraju Kikonów, następnie do Lotofagów, po przygodzie z Polifemem dotarł do wyspy króla wiatrów Eola, do kraju Lajstrygonów, gościł u czarodziejki Kirke na wyspie Ajaja, zszedł do Podziemia, by dowiedzieć się, w jaki sposób ma powrócić na Itakę, przepływał między Skyllą a Charybdą, na wyspie Ogygii jako kochanek nimfy Kalypso przebywał dziesięć lat, rozbił tratwę u wybrzeży kraju Feaków, stamtąd dostał się na Itakę. W przebraniu żebraka stoczył walkę z zalotnikami Penelopy, odzyskał władzę w królestwie; cały czas czuwała nad nim Atena. Wg późniejszych przekazów O. został zabity przez Telegonosa, swego syna spłodzonego z Kirke. Zob. też Odyseja.
- ODYSEUSZ, Odys, gr. Odysseús,...
- Odyseusz, łac. Ulisses, (mit. gr.)
- Argos, pies ➞ Odyseusza