Reklama

poeci metafizyczni

grupa barokowych poetów ang. działających w1. poł. XVIIw., przeciwstawiających się swoją twórczością ubogiemu woryginalną treść wierszowi elżbietańskiemu. Zwolennicy liryki "uczonej", erudycyjnej, otematyce miłosnej irel., zlicznymi odwołaniami do ówczesnej nauki, opierali swoje utwory na paradoksach ikonceptach. Do ulubionych gat. p.m. należały: hymn, sonet, elegia iepitafium. Zapomnianych, odkrył dla lit. na nowo T.S. Eliot. Do najwybitniejszych członków grupy należeli John Donne (1572-1631), George Herbert iHenry Vaughan. Pierwszy, uważany za twórcę szkoły, pochodził zkatolickiej rodziny kupieckiej; małżeństwem zszesnastolatką zamknął sobie drogę do kariery dworskiej; dzięki przejściu na anglikanizm iprzywdzianiu szat duchownych doszedł do godności dziekana przy katedrze Św. Pawła izasłynął jako wybitny kaznodzieja. Na twórczość D. złożyły się satyry, erotyki opisujące miłość żarliwą, gwałtowną izmysłową (Elegia XIX Na idącą do łóżka, pikantna Pchła), pieśni miłosne, sonety, epigramaty, elegie oraz liryka rel., przybierająca nieraz kształt ekstatycznych uniesień. Wdorobku D.znalazły się też poematy: Pochód duszy, Anatomia świata ioda weselna Epitalamium. Wtechnice wiersza D. zerwał zharmonijną iregularną kadencją, skłaniając się ku naśladownictwu rytmu iintonacji mowy potocznej. Żaden utwór poety nie został opublikowany za jego życia. George Herbert (1593-1633), uważany za mistrza liryki rel., porzucił obiecującą karierę dworską iwiódł bogobojne życie proboszcza wBemerton. Zbiór poezji H. Świątynia, zawierający ok. 160 utworów rel. (m.in. Cnota, Świat, Obroża), zwraca uwagę silnym pierwiastkiem osobistym, napięciem dramatycznym igłębią ekspresji. Poeta połączył realistyczne obrazowanie zzawiłą symboliką, np. kołyskę uznawał za symbol grobu, apieluszki dziecięce porównywał do całunu. H. uważał, że jedynie przezwyciężenie wsobie człowieka, może nas zbliżyć do Boga. Henry Vaughan (1622-95), lekarz, jedyny świecki autor wgrupie p.m., debiutował zbiorami konwencjonalnych liryków miłosnych ipanegiryków: Wiersze iOlor Iscanus. Najwyżej cenione utwory V., zgromadzone wzbiorze Silex Scintillans, powstały po przełomie rel., który dokonał się wpoecie wnastępstwie ciężkiej choroby. Wwierszach przepełnionych mistycyzmem stany ekstatyczne ustępują miejsca głębokiej refleksji ismutkowi. Medytacje rel. V., wzorowane na utworach Herberta, są modlitwami nie wświątyni, lecz na łonie natury. V. był autorem poematu Odwrót, na którym wzorował się W. Wordsworth, oraz wydanego wspólnie zbratem zbioru Thalia Rediviva. WPolsce ukazały się dwie antologie p.m.: S. Barańczaka iJ. Sity.

Reklama

Podobne hasła:

Encyklopedia Internautica
Reklama
Reklama
Reklama