Reklama

Rousseau Jean-Jacques

(1712-78)

franc. pisarz pochodzenia szwajcarskiego, syn genewskiego zegarmistrza; wmłodości wykonywał liczne zawody: lokaja, lektora, kopisty, nauczyciela muzyki isekretarza. Po przybyciu do Paryża przyłączył się do encyklopedystów (zob. D. Diderot), którzy powierzyli mu redakcję działu muzyki. Sławę zdobył rozprawą napisaną na konkurs ogłoszony przez Akademię wDijon, gdzie na pytanie: "Czy odrodzenie nauk isztuk przyczyniło się do naprawy obyczajów?", odpowiedział przecząco. Twierdził, że "każdy człowiek rodzi się wolny", postulował powrót do natury jako pierwotnego stanu człowieka ikonieczność odrzucenia współczesnej cywilizacji, którą uważał za destrukcyjną. Wkolejnej rozprawie Rozważania opochodzeniu izasadach nierówności między ludźmi R.,powołując się na badania nad przeszłością rodzaju ludzkiego, dowodził, że przyczyną nierówności społ. iwszelkiego zła jest własność prywatna. Wjego opinii społeczeństwo to zbiorowisko powstałe wwyniku umowy między jednostkami, stąd organizacja życia we wspólnocie powinna być regulowana rozsądkiem iwolą ogółu (Umowa społeczna). Zdaniem pisarza człowiek ze swej natury jest dobry, złym czyni go cywilizacja. Ten wniosek doprowadził R. do sformułowania nowej koncepcji wychowania (Emil, czyli owychowaniu), wktórej aktywny kontakt znaturą miałby zastąpić wiedzę książkową. Wróg cywilizacji, dla potwierdzenia swojej teorii zerwał ze światowym życiem iza towarzyszkę wybrał dziewczynę zludu (dzieci ztego związku kazał oddać

Reklama

do przytułku). Prześladowany za swoje utwory przez króla, parlament iKościół, R. często zmieniał miejsca pobytu. Dręczony prawdziwymi iurojonymi szykanami, zapadł na manię prześladowczą, widoczną miejscami na kartach autobiograficznych Wyznań. Dzieło, którego tytuł R. zapożyczył od św. Augustyna, stanowi spowiedź autora pragnącego oczyścić się zwin poprzez szczere ich wyznanie. Przyznaje się do porzucenia swoich dzieci, kradzieży, której dopuścił się wwieku 16 lat; pisze opierwszych dziecięcych, apotem młodzieńczych doznaniach seksualnych, dewiacjach, przygodach miłosnych. Na długo przed S. Freudem burzy mit oaseksualności dziecka idowodzi wpływu dzieciństwa na późniejsze życie człowieka. Dla R. Wyznania były nie tylko próbą usprawiedliwienia się przed prześladowcami, ale także formą ucieczki przed rzeczywistością wbezpieczną przeszłość. Do biograficznych utworów pisarza, napisanych uschyłku życia, zalicza się także Marzenia samotnego wędrowca. Powieścią Julia, czyli nowa Heloiza, przeszedł R. do historii lit. jako reprezentant sentymentalizmu. Tłumaczeniem utworów pisarza, wktórego dorobku znalazło się także dzieło poświęcone Polsce - Uwagi orządzie polskim, zajmowali się m.in.: T. Boy-Żeleński, H. Elzenberg, E.Rzadkowska, E. Zieliński.

Podobne hasła:

Encyklopedia Internautica
Reklama
Reklama
Reklama