(1902-68)
amer. prozaik pochodzenia niem., laureat Nagrody Nobla (1962). Z wykształcenia i zamiłowania biolog, zanim osiągnął sukces pisarski, zarabiał na życie jako robotnik rolny, aptekarz, zbieracz owoców i dozorca plantacji. Uznanie w świecie lit. zdobył powieścią Tortilla Flat (1935), opowiadającą o życiu paisanos z kalifornijskiego miasteczka Monterey. Tematem kolejnego utworu, W niepewnej walce (1936), uczynił strajk sezonowych pracowników ogrodnictwa. Światową sławę przyniosło S. dzieło, znane także z wersji scenicznej i filmowej Myszy i ludzie (1937). Utwór ten, ukazujący najemnych robotników daremnie poszukujących swojego miejsca w świecie, wzbudził entuzjazm wśród fr. egzystencjalistów. Za najświetniejszą powieść pisarza uchodzą wyróżnione Nagrodą Pulitzera Grona gniewu (1939). W oczach krytyki utwór stanowił zapowiedź odnowy gat. powieści społ. W latach II wojny światowej S. - korespondent wojenny zrealizował wiele reportaży zebranych później w tomie Była raz wojna (1946). W 1952 r. ukazało się największe dzieło S., saga o kilku rodach kalifornijskich oparta na biblijnym konflikcie Kaina i Abla, Na wschód od Edenu (1952). W zamyśle autora miała to być powieść o dziejach własnej rodziny, jednak w miarę pisania przybywało wątków fikcyjnych. Dzieło doczekało się licznych ekranizacji. Późniejsze utwory, Ziemia naszej goryczy (1961) i Podróże z Charleyem (1962), spotkały się z chłodnym przyjęciem. Nie przysporzył też pisarzowi chwały wyjazd do Wietnamu w charakterze reportera wojennego, skąd przysyłał reportaże popierające politykę amer. wobec azjatyckiego narodu. Z dorobku S. warto jeszcze wymienić: powieści Złota czara (1929), Pastwiska niebieskie (1932), Ulica nadbrzeżna (1944), Zagubiony autobus (1947), Perła (1948) oraz zbiory opowiadań Do nieznanego Boga (1933) i Długa dolina (1938).
- KAROL, Pochodzenia starogermańskiego,...