(1926)
powieść F. Kafki ukazująca w paraboliczny sposób jednostkę postawioną przed maszynerią władzy, która rządzi się niezrozumiałymi i niejasnymi prawami. Bohater powieści, K., zostawia swoją rodzinę, dotychczasowe środowisko, spokojny tryb życia, ponieważ hrabia Westwest powołuje go na stanowisko geometry. K. przybywa do wsi, obok której wznosi się zamek. Chce wykonać zleconą mu pracę, dlatego pragnie porozumieć się z urzędnikami. Mimo wielu prób nie udaje mu się sforsować niechęci zamkowych biurokratów. K. nadal próbuje dostać się do zamku, ale jego usiłowania kończą się niepowodzeniem, w chwili bowiem, gdy bliski już jest celu, zanika w nim wola walki, a jej miejsce zajmuje odrętwienie. Tragizm K. polega na tym, iż jego dążenie do poznania prawdy i sensu zniszczyła tajemnicza, nieodgadniona siła. W twórczości Kafki zamek i sąd (zob. Proces) stanowią metaforyczny obraz współczesnej pisarzowi rzeczywistości społ., w której jednostka stale poddana jest presji aparatu biurokratycznego.