Reklama

LOTNICTWO

Reklama

użytkowanie statków powietrznych; dzieli się na dwa gł. rodzaje: l. wojskowe i cywilne; do statków powietrznych zalicza się: samoloty, helikoptery, sterowce, balony, szybowce, lotnie, latawce. Erę lotnictwa datuje się od 1903 - pierwszego udanego lotu Amerykanów, braci Orville'a i Wilbura Wrightów; już wcześniej jednak człowiek podejmował próby wzlecenia w powietrze (mit o Dedalu i Ikarze); pierwsze próby lotu opierały się na konstrukcjach naśladujących skrzydła ptasie, tym samym tropem szedł Leonardo da Vinci (1452-1519), w którego notatkach zachował się projekt statku powietrznego z ruchomymi skrzydłami (a także projekty urządzeń stanowiących prototyp spadochronu i śmigłowca); wcześniej jeszcze dokonano wynalazku latawca: zapiski chińskie datują go na połowę V w. p.n.e. (choć prawdopodobnie wynalazku tego dokonywano niezależnie w różnych kręgach cywilizacyjnych) i o jego pierwszym wykorzystaniu dla celów bojowych (196 p.n.e.); w epoce nowożytnej prologiem rozwoju l. jest wykorzystanie balonów: 1783 - pierwszy lot balonu braci Montgolfier, 1785 - przelot Blancharda balonem nad kanałem La Manche; 1852 próba wyposażenia balonu w silnik (parowy). Wkrótce rozpocznie się era sterowców, związana z nazwiskiem F. Zeppelina, który 1900 wyposażył je w silnik benzynowy (1909 uruchomienie sterowcowej komunikacji pasażerskiej, 1924 sterowiec przelatuje nad Atlantykiem, 1926 nad biegunem płn., od lat 30. zostają wyparte przez samoloty). Wynalezienie samolotu poprzedzają bezpośrednio 1891-96 loty szybowcowe Lilienthala; w 5 lat po pierwszym udanym locie samolotowy rekord odległości wynosi 125 km (W. Wright); 1909 Blériot przelatuje nad kanałem La Manche, 1910 - Chavez nad Alpami, 1919 pierwszy przelot nad Atlantykiem (Alcock i Brown, trasą płn.), 1927 Lindbergh przelatuje bez lądowania z N. Jorku do Paryża; co kilka lat testy praktyczne przechodzą nowe rodzaje samolotów: 1939 odrzutowiec (niem. Heinkel He-178), 1942 śmigłowiec (amer. R-4 Sikorsky), 1947 samolot ponaddźwiękowy (amer. Bell X-1), 1949 pasażerski odrzutowiec (bryt. Comet), 1954 samolot pionowego startu i lądowania zw. też pionowzlotem (amer. Convair XFY-1), 1969 pasażerski ponaddźwiękowiec (franc.-bryt. Concorde); osiągnięcia innych statków powietrznych to: 1931 lot balonem do stratosfery (A. Piccard), 1965 - lot szybowcem na odległość 1000 km, 1978 przelot balonem nad Atlantykiem (5 tys. km, załoga: Ambruzzo, Anderson i Newman) i 1981 nad Pacyfikiem (8,4 tys. km, załoga: Ambruzzo, Newman, R. Clarke i R. Aoki), udane próby lotów nad kanałem La Manche za pomocą mięśniolotu (1978, B. Allen) i motoszybowca z napędem słonecznym (1981, S. Ptacek); polski udział w rozwoju l. lotnictwo polskie. Obecnie l. odgrywa znaczną rolę w przewozach pasażerskich (l. komunikacyjne), stanowi element wyposażenia niezbędnego w różnych dziedzinach aktywności ludzkiej (l. gospodarcze, l. sanitarne), stanowi jedną z form relaksu (l. sportowe) i jest jedną z najpotężniejszych broni (l. wojskowe).

Tabele:

AERONAUTYKA, DELAGRANGE Leon, JOHNSON-MOLLISON, DZIAŁKO, LILIENTHAL, DYWIZJON, POST, BALONOWY SPORT, LOVELL, JUNKERS

Podobne hasła:

Encyklopedia Internautica
Reklama
Reklama
Reklama