gruczoł dokrewny (wydzielania wewnętrznego) położony w jamie czaszki u podstawy mózgu; składa się z dwóch zasadniczych części: przedniej - gruczołowej i tylnej - nerwowej; płat przedni zawiera komórki alfa (wytwarzające hormon wzrostu), beta (wytwarzające hormony gonadotropowe, adrenokortykotropinę, tyreotropinę oraz melanotropinę) oraz komórki gamma (komórki "zapasowe", mogące przekształcić się w inne komórki); w płacie tylnym uwalniają się hormony (wydzielone przez jądra podwzgórza): wazopresyna (reguluje wydalanie moczu) oraz oksytocyna (wzmacniająca skurcze w czasie porodu); p. jest gruczołem koordynującym wydzielanie wszystkich gruczołów dokrewnych; choroby p. powodują niedoczynność lub nadczynność hormonalną tego narządu; niedoczynność przedniego płata p. powoduje powstanie karłowatości przysadkowej, wybiórczy niedobór gonadotropin prowadzi do zaniku gonad, a niedobór wazopresyny prowadzi do powstania moczówki prostej; nadczynność p. spowodowana jest najczęściej gruczolakami, które mogą prowadzić do gigantyzmu, choroby Cushinga lub nadczynności tarczycy.
- przysadka, zbadać przysadkę mózgową,...
- przysadka, liść, wktórego kącie...
- przysadka mózgowa, najważniejszy gruczoł...