tarcie zewnętrzne
zjawisko polegające na występowaniu oporu w czasie ruchu względem siebie dwu stykających się ciał; t. towarzyszą takie zjawiska, jak: ogrzewanie się trących powierzchni, elektryzowanie się obu ciał lub ich zniszczenie (zjawiska związane z rozpraszaniem energii); podczas przesuwania ciała po nieruchomej powierzchni siła tarcia jest skierowana przeciwnie do ruchu tego ciała, a jej wartość jest wprost proporcjonalna do wartości siły nacisku na powierzchnię; siła t. zależy też od rodzaju obu trących powierzchni, a także od sposobu ich wzajemnego przemieszczania (t. ślizgowe, t. toczne), występowania (lub braku) smaru (t. suche, t. półsuche, t. płynne, t. mieszane) oraz innych czynników (temperatura, prędkość itp.); miarą siły t. między dwoma ciałami jest współczynnik t. f; dla tarcia ślizgowego fs=T/N (T - siła t., N - nacisk); współczynnik t. tocznego określa się jako stosunek momentu siły t. tocznego względem punktu zetknięcia ciał do siły dociskającej; współczynnik t. statycznego (przy wprawianiu ciała w ruch) jest większy niż współczynnik t. kinetycznego (w czasie trwania ruchu), współcz. t. płynnego (z użyciem smaru) jest o wiele mniejszy niż t. suchego; t. jest zjawiskiem powszechnie występującym w przyrodzie; jest wykorzystywane przy pracy wielu urządzeń technicznych (przekładnie pasowe, hamulce, sprzęgła); gdy t. jest zjawiskiem pożądanym (np. w czasie ruchu pojazdów i osób), jest celowo zwiększane, np. przez użycie piasku lub odpowiednie ukształtowanie bieżników opon lub spodów obuwia; gdy chcemy wyeliminować t. (zmniejszyć straty energii), stosujemy smary lub wybieramy sposób przemieszczania ciał (toczenie zamiast ślizgania).
- tarcie, (tarcie zewnętrzne)
- tarcie, siła skierowana przeciwnie...
- statyczne tarcie, tarcie.