ps. Tomasz i inne (1892-1956)
drukarz, działacz ruchu robotniczego; od 1912 czł. PPS-Lewicy, od 1918 - KPP i jej władz; związany z wywiadem radzieckim przebywa przed wojną jako działacz Międzynarodówki Komunistycznej w Bułgarii, Czechosłowacji i Austrii; w okresie okupacji pracuje w niem. zarządzie Mińska; od 1943 działacz PPR, organizator i przew. Krajowej Rady Narodowej; 1947-52 prezydent Polski; 1952-54 premier; od 1948 sekretarz generalny KC PPR, po kongresie zjednoczeniowym na czele KC PZPR. Okres rządów B. charakteryzuje nasilona walka z organizacjami zbrojnego podziemia i likwidacja wszelkich form opozycji wobec nowej władzy podporządkowanej ZSRR; wykorzystywano w tym rozbudowany aparat policji politycznej (Urząd Bezpieczeństwa), posługując się terrorem, niekiedy skrytobójstwem, prowokacją i brutalnymi torturami wobec działaczy opozycyjnych, których po fikcyjnych procesach skazywano na śmierć lub długoletnie więzienia; usiłowano wszelkimi sposobami ograniczyć rolę Kościoła kat. w życiu politycznym (m.in. przez uwięzienie prymasa Stefana Wyszyńskiego). B. bezkrytycznie akceptował stalinowski model gospodarki opartej na przemyśle ciężkim, rozbudowując w ramach Planu Sześcioletniego sektor wydobywczy i surowcowy oraz hutnictwo (Nowa Huta) i silnie centralizując sterowanie wszystkimi dziedzinami życia (handel, usługi, oświata, nauka, kultura). W latach 1948-55 represjonowano także działaczy innych orientacji ruchu robotniczego (W. Gomułka), którym zarzucono m.in. "odchylenie prawicowo-nacjonalistyczne" i działalność agenturalną.
POLSKI PAŹDZIERNIK 1956, ORDER KRZYŻA GRUNWALDU, POLSKA ZJEDNOCZONA PARTIA ROBOTNICZA, POLSKA PARTIA ROBOTNICZA, GOMUŁKA, ŁUKASIEWICZ, POLSKA. HISTORIA. PO 1945, TOMASZ
- Bierut Bolesław, (1892-1956)
- BOLESŁAW, Pochodzenia starosłowiańskiego,...