Narodnyj komissariat wnutriennich dieł, Ludowy Komisariat Spraw Wewnętrznych
policja polityczna sowieckiej Rosji powołana 1917 przez Lenina, jako organ nadrzędny wobec milicji i wojsk wewn.; od 1934 (po wchłonięciu GPU) jednoczył wszystkie organa bezpieczeństwa, od straży leśnej po zarząd Gułagu i wywiad; gł. narzędzie terroru stalinowskiego; odpowiedzialny za morderstwa i tortury przeciwników polit. oraz osób zaliczanych arbitralnie do opozycji, organizowanie obozów pracy przymusowej (Gułagi), przesiedlenia ludności, akcję , wymordowanie pol. oficerów w Katyniu i wiele innych zbrodni; 1945–46 działał także na obszarze państw zajętych przez Armię Czerwoną; na czele G.G. Jagoda (do 1936), N.I. Jeżow (do 1938), Ł.P. Beria; 1946 przekształcony w Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego ZSRR.