system władzy polit.-policyjnej na terenach II RP zajętych po 17 IX 1939 wskutek agresji ZSRR i podziału Polski dokonanego z III Rzeszą (pakt Ribbentrop-Mołotow z 23 VIII i układ "o przyjaźni i granicy" z 28 IX 1939); Sowieci zagarnęli ponad 201 tys. km2 (ok. 51,6% Polski) z ponad 13 mln mieszk.; łamiąc prawo międzynar. tereny te wcielono do Białoruskiej i Ukraińskiej SRR, co poprzedzono ściśle nadzorowanymi pseudowyborami do rad ludowych; ok. 7 tys. km2 i 0,5 mln ludności z Wilnem odstąpiono Litwie; 29 XI 1939 wszystkim mieszkańcom tych ziem nadano przymusowo obywatelstwo radzieckie; od początku wszystkie grupy narodowościowe (Polaków, Białorusinów, Ukraińców, Żydów) i społeczne objęto rozbudowaną kontrolą i terrorem policyjnym aparatu NKWD, represjonując zwł. Polaków; wiosną 1940 wymordowano polskich oficerów-jeńców wojennych z obozów w Kozielsku, Ostaszkowie i Starobielsku (Katyń); innych funkcjonariuszy, urzędników, inteligencję, osadników wojskowych, posiadaczy ziemskich, leśników, uciekinierów wojennych aresztowano, osadzano w łagrach lub z całymi rodzinami zsyłano w głąb ZSRR (ponad 350 tys. osób w 4 wielkich deportacjach 1940-41); państwo sowieckie przejęło polski przem. państwowy i prywatny na własność, majątki ziemskie rozparcelowano, a 1940 skolektywizowano własność chłopską; ostro zwalczano Kościoły wszystkich wyznań; oświatę i kulturę poddano indoktrynacji stalinowskiej; działalność polit. prowadziła jedynie partia komunistyczna WKP(b) , społeczną - ściśle jej podporządkowane organizacje; VI 1941 po napaści Niemiec na ZSRR zamordowano wiele osób przed ewakuacją więzień i podczas niej; na terenach wsch. II RP okupację sowiecką zastąpiła niemiecka.
- TARNOPOL, Ternopil
- WŁODZIMIERZ WOŁYŃSKI, Wołodymyr-Wołynśkyj...
- WOŁKOWYSK, Wakawysk