proces polit. grupy polityków związanych z rządem RP na emigracji i przywódców pol. państwa podziemnego odbyty 18-21 VI 1945 w Moskwie; II 1945 zostali oni zaproszeni (z jednoczesnym udzieleniem gwarancji bezpieczeństwa) przez gen. NKWD i pełnomocnika Stalina, I. Sierowa na negocjacje i rozmowy do Pruszkowa; po przybyciu tam zostali 27 III podstępnie aresztowani przez NKWD i wywiezieni do Moskwy; oskarżono ich m.in. o przygotowywanie i dokonywanie na tyłach Armii Czerwonej działań dywersyjnych, a także o współpracę AK z hitler. Niemcami; po pokazowym 4-dniowym procesie ostatni d-ca AK, gen. L. Okulicki otrzymał karę 10 lat więzienia, wicepremier i Delegat Rządu RP na Kraj, J. Jankowski 8 lat, minister do spraw kraju i I z-ca delegata, A. Bień 5 lat, minister do spraw kraju i II z-ca delegata, S. Jasiukowicz 5 lat, przew. Rady Jedności Nar. (konspiracyjny odpowiednik parlamentu) i PPS-WRN, K. Pużak 1,5 roku, czł. RJN, K. Bagiński 1 rok, wiceprzew. RJN i prezes ZGł. SN, A. Zwierzyński 8 miesięcy, czł. RJN i prezes ZD, E. Czarnowski 6 miesięcy, czł. RJN i prezes SP, J. Chaciński oraz czł. RJN: S. Mierzwa, Z. Stypułkowski, F. Urbański 4 miesiące; K. Kobylański, S. Michałowski i J. Stemler-Dębski zostali uniewinnieni; ministra do spraw kraju i III z-cę delegata, A. Pajdaka w odrębnym i tajnym procesie XI 1945 skazano na 5 lat więzienia, poza trzema osobami (Okulicki, Jankowski i Jasiukowicz, którzy zginęli w więzieniu), skazanym udało się przeżyć i wrócić do Polski. Proces był działaniem charakterystycznym dla reżimu Stalina, który dla celów polit. podjął próbę zdyskredytowania władz emigracyjnych przed narodem pol. i opinią międzynar. - równocześnie poprzez demonstrację siły, dążąc do zastraszenia społeczeństwa pol.; nieprzypadkowo równolegle z pokazowym procesem toczyły się w Moskwie rozmowy w sprawie utworzenia kontrolowanego przez ZSRR Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej.
- proces szesnastu, publiczny proces pol.(...)
- CHACIŃSKI Józef, (1889-1954)
- Pużak Kazimierz, (1883-1950)