całokształt przepisów prawnych obowiązujących w staroż. Rzymie; p.rz. regulowało zarówno stosunki związane z instytucjami państwa (ius publicum), jak i wzajemne stosunki między osobami w zakresie ich uprawnień osobowych i majątkowych (ius privatum); najstarszym spisem p.rz. była ustawa XII tablic z poł. V w. p.n.e., większość zamieszczonych tam przepisów poświęcono ochronie praw prywatnych; najwcześniej powstałym prawem przysługującym tylko obywatelom rzym. było ius civile; w epoce klasycznej (do ok. III w. n.e.) prócz prawa stanowionego, ustawodawstwa zgromadzeń ludowych, uchwał senatu, konstytucji cesarskich (wydawanych w formie reskryptów, mandatów czy dekretów) rozwinęła się również prawotwórcza działalność urzędników i znawców prawa, (ius honorarium), tworzony przez edykty pretorskie odrębny system prawa urzędniczego, który dostosowywał sztywne reguły prawa do zmieniających się warunków i potrzeb życia; wraz z rozrostem terytorialnym państwa stworzono trzeci równoległy system prawa - ius gentium, wspólny dla wszystkich mieszkańców imperium; w okresie cesarstwa podjęto prace kodyfikacyjne w kierunku uporządkowania i unifikacji prawa, powstawały zbiory, noszące po raz pierwszy miano "kodeksów" (m.in.: Codex Gregorianus, będący jego uzupełnieniem Codex Hermogenianus, a 438 n.e. Codex Theodosianus, który w przeciwieństwie do poprzednich uzyskał moc oficjalną jako zbiór urzędowy); radykalne uporządkowanie i ujednolicenie systemu p.rz. nastąpiło dopiero w VI w. za cesarza Justyniana I Wielkiego; większość zasad p.rz. (nie rozstrzygnięć szczegółowych, lecz zasad generalnych, np. że prawo nie działa wstecz) obowiązuje w prawodawstwie państw demokratycznych do dziś.
- prawo rzymskie, zbiór przepisów prawnych...
- prawo wspólnotowe, – rozumie się pod...
- Prawo Wspólnotowe, prawo Wspólnot Europejskich.(...)