SLD
partia polityczna utworzona 1999 z koalicji parlamentarnej kilkunastu postkomunistycznych partii polit. i związków zawodowych oraz organizacji społ.; pierwotnie komitet wyborczy, zał. VII 1991; gł. ugrupowania tworzące SLD to: Socjaldemokracja RP, Polska Partia Socjalistyczna, Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych, ZNP, Rada Młodzieży Socjaldemokratycznej, ZSMP, Związek Komunistów Pol. "Proletariat", Demokratyczna Unia Kobiet; w wyborach parlamentarnych 1991 uzyskał 12% głosów (60 mandatów w Sejmie i 4 w Senacie), 1993 - 20% głosów (171 mandatów w Sejmie, 37 w Senacie), 1997 - 27,13% głosów (164 mandaty w Sejmie, 28 w Senacie); program stanowi mieszaninę haseł neoliberalnych (w gospodarce) z tradycyjnymi zasadami socjalistycznymi (opieka społ., równość, antyklerykalizm); popiera plany wstąpienia Polski do Unii Eur.; gł. przywódcy: L. Miller, J. Oleksy, A. Kwaśniewski, M. Borowski, W. Cimoszewicz, K. Janik, L. Pastusiak, I. Sierakowska, J. Szmajdziński, Z. Siemiątkowski; 1993-97 wspólnie z PSL tworzył rząd, generalnie kontynuując politykę zagraniczną, gospodarczą i społ. poprzednich, "solidarnościowych" gabinetów; od 1997 (po przegranych wyborach parlamentarnych) w opozycji; 1999 przekształcony w partię polityczną socjaldemokracji z L. Millerem na czele; 2000 kandydat SLD (A. Kwaśniewski) wygrał ponownie wybory prezydenckie; 2001 zawiązał koalicję wyborczą z Unią Pracy, zwyciężając w wyborach parlamentarnych (41% poparcia, 216 mandatów w Sejmie i 75 w Senacie), L. Miller został premierem, i sformował rząd koalicyjny z PSL; 2003 rozpad koalicji z PSL, rząd mniejszościowy L. Millera; obowiązki sekretarza generalnego od 2002 pełni Marek Dyduch; w pocz. 2004 wobec licznych zjawisk korupcji wśród polityków SLD oraz krytyki sposobu sprawowania władzy przez L. Millera doszło najpierw do zmiany na stanowisku przew. SLD (objął je Krzysztof Janik), a potem do rozłamu – odeszła grupa czołowych działaczy z M. Borowskim, I. Sierakowską, W. Kaczmarkiem i A. Celińskim, zakładając nową partię polit. (Socjaldemokracja Polska); w dzień po przyjęciu Polski do UE (2 V 2004) L. Miller złożył rezygnację swego gabinetu; kierownictwo rządu (na zasadzie przejściowej) objął prof. M. Belka; V 2005 całe kierownictwo SLD podało się do dymisji, 2005-08 przew. partii W. Olejniczak; 2007 start w wyborach parlamentarnych w koalicji Lewica i Demokraci, jednak 2008 spory ideologiczne doprowadziły do jej rozpadu; 2008 przewodniczącym Sojuszu został Grzegorz Napieralski.
- Sojusz Lewicy Demokratycznej, początkowo koalicja...
- Polski system polityczny, konstytucyjne podstawy...
- Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych, powstała w latach stanu...