(gr. angelos = wysłannik) w judaizmie i chrześcijaństwie, a także islamie istota duchowa, której zadaniem jest przekazywanie boskich poruczeń oraz opieka nad ludźmi, walka z demonami i wykonywanie boskich kar; pochodzenie a. nie zostało sprecyzowane w literaturze biblijnej, jednakże ich aktywna obecność nie budzi żadnych wątpliwości i jest częstokroć opisywana zarówno na kartach jak i ; kult a. jako dogmat powszechnie obowiązujący w chrześcijaństwie uznano po soborze nicejskim w IV w.; a. w chrześcijaństwie posiadają hierarchię, która w wersji najbardziej rozpowszechnionej pochodzi z pism Pseudo-Dionizego; jest ona dziewięciostopniowa i składa się z trzech triad (pierwsza to cherubiny, serafiny, trony; druga - panowania, moce, zwierzchności; trzecia - księstwa, archaniołowie i aniołowie); w sztuce chrześcijaństwa starożytnego, a także w prawosławiu aniołowie pierwszej triady byli przedstawiani w szczególnie interesujący ikonograficznie sposób, jako istoty o pewnych tylko cechach antropomorficznych, a nawet jako całkowicie ich pozbawione (np. "trony" to wirujące czerwone, wielooczne koła); w XVII w. pojawiły się na obrazach rel. a. pełne "anielskiej słodyczy", w malarstwie i rzeźbie - aniołki-amorki; wykształciło się też przedstawienie Anioła Stróża jako opiekuna dzieci.
AVE MARIA, JAKUBOWA DRABINA, LUCYFER, OGRÓJEC, ANGELOLOGIA